Evaluation of Quality and Some Agronomic Traits of Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Lines and Cultivars under Kahramanmaraş Ecological Conditions

Authors : Ilker Yüce, Tuğba Başkonuş, Tevrican Dokuyucu, Aydın Akkaya, Hüseyin Güngör, Ziya Dumlupinar

Pages : 362-371

Doi:10.29133/yyutbd.1060036

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada sekiz ileri ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) hattı (ZDEB101, ZDEB102, ZDEB103, ZDEB104, ZDEB105, ZDEB106, ZDEB107 ve ZDEB108) ile dört ticari ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşidi (Ceyhan-99, Sagittario, Masaccio ve Seri-82) deneme materyali olarak kullanılmıştır. Araştırma 2018-2019 ve 2019-2020 üretim sezonunda tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada bazı tarımsal ve kalite özellikleri incelenmiştir. Araştırmada yıl, genotip ve yıl x genotip interaksiyonu bakımından ekmeklik buğday genotipleri arasındaki varyasyon incelenen bütün özellikler bakımından istatistiki olarak önemli bulunmuştur. İki yıllık ortalamalara göre; bitki boyu (BB) 90.86 cm, başak boyu (BU) 9.40 cm, başakçık sayısı (BS) 18.90 adet, başakta tane sayısı (BTS) 56.22 adet, başakta tane ağırlığı (BTA) 1.95 g, bin tane ağırlığı (BinTA) 34.90 g, tane verimi (TV) 656.54 kg/da, hektolitre ağırlığı (HL) 76.17 kg hl-1, protein oranı (PO) % 12.28, yaş gluten (YG) % 34.16 ve Zeleny Sedimantasyon (ZS) değeri 33.87 ml olmuş; en uzun BB (102.8 cm) Ceyhan-99’dan; ZDEB106 genotipi en uzun başağa (9.83 cm) ve en çok başakçık sayısına (19.93 adet) sahip olmuş; ZDEB108 genotipi BTS (63.25 adet), BTA (2.24 g) ve HL (77.73 kg) özelliklerinde en yüksek değerlere sahip olmuştur. Bununla birlikte, ZDEB103 genotipi PO (% 14.00), YG (% 44.28) ve ZS (40.78 ml) özellikleri bakımından öne çıkmıştır. Yine ZDEB101 genotipi en yüksek BinTA (39.255 g) ağırlığına sahip olurken, en yüksek tane verimi Masaccio (754.56 kg da-1) çeşidinden elde edilmiştir. Öte yandan, temel bileşenler analizi (PC1 ve PC2), toplam varyasyonun % 62.4’ünü açıklamış; buna göre, TV ile BinTA, HL ve BB özellikleri arasında pozitif bir ilişkinin olduğu, diğer özellikler ile negatif bir ilişkinin bulunduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Ekmeklik buğday, Kalite, Tane verimi, Protein oranı, Temel bileşenler analizi