İKTİSADİ YÖNÜYLE OSMANLI VAKIFLARINDA SU KAYNAKLARININ YÖNETİMİ 18.VE 19. YÜZYILLARDA URFA VAKIFLARI ÖRNEĞİ

Authors : Tahir Öğüt

Pages : 357-376

Doi:10.11611/yead.508225

View : 8 | Download : 5

Publication Date : 2019-03-01

Article Type : Research

Abstract :Urfa 18. yüzyılda iskân politikaları ve İran seferlerinin lojistik merkezlerinden biri olmasından dolayı, idari ve mali alanda yeniden yapılanma politikalarının odağında yer almıştır. İdari-mali yapılanma sürecinde şehrin imarı da önemsenmiştir.  Urfa’da bu bağlamda on sekizinci yüzyıl ilk yarısında  görev yapmış olan Yusuf Paşa ve Rızvan Ahmed Paşa kendi adlarıyla kurmuş oldukları vakıflar üzerinden şehrin imarına yönelik faaliyetlerde bulunmuşlardır. Bu vakıfların imar faaliyetlerinde gerek doğrudan kullanım gerekse de iktisadi faaliyetlere yönelik su kaynaklarına yapılan yatırımlar belirleyici olmuştur. Urfa’da gerçekleştirilmiş olan su yatırımlarının zaman içinde süreklilik arz edip etmemesi şehrin iktisadi gelişimini belirleyebilmek bakımından önem arz eden bir konudur. Tanzimat reformlarına Urfa’da 1850’de geçilmesi sonrasında kurulmuş olan Evkaf Müdürlüğü faaliyet alanı içinde vakıfların toplu olarak muhasebe kayıtlarını tutmuştur. Bu durum 18.yüzyıl ilk yarısından bir asır sonrasına kadar geçen süreçte, Urfa’da imar ve su yatırımlarına bağlı olarak iktisadi dinamizm veya durağanlık boyutunu belirleyebilme imkânı sağlamaktadır.     
Keywords : Güneydoğu Anadolu, Vakıf, Kamusal Mülkiyet