İş İlişkisi Devam Ederken Serbest Zaman Kullandırılmaksızın Yıllık İzin Ücreti Adı Altında Ödenen Ödemelerin Değerlendirilmesi

Authors : Ömer Kurtar, Ibrahim Subaşi

Pages : 710-725

Doi:10.35408/comuybd.1316973

View : 89 | Download : 169

Publication Date : 2023-10-18

Article Type : Research

Abstract :Yıllık ücretli izin hakkı işçiye anayasal olarak tanınan önemli bir dinlenme hakkıdır. Yıllık izin hakkının iki unsuru bulunmaktadır. Bunlardan ilki ücret unsuru iken diğeri izin unsurudur. İş ilişkisi devam ederken izin unsurunun verilmeksizin diğer bir deyişle serbest zaman kullandırılmaksızın sadece izin ücretinin verilmesi, iznin satılması, izinden vazgeçilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla iş sözleşmesi devam ederken yıllık izin hakkının izin olarak kullandırılması gerekir. Kullanılmayan yıllık izin hakkının ücret olarak karşılığı ise ancak iş sözleşmesi sona erdikten sonra istenebilir hâle gelir. İzin hakkının gerek işverenden gerekse işçinin kendisinden korunmasına yönelik olarak Anayasa başta olmak üzere diğer kanunlarda emredici hükümler ihdas edilmiştir. Ancak uygulamada iş ilişkisi devam ederken yıllık iznin serbest zaman olarak kullandırılması yerine gerek işçiden gelen talep üzerine gerekse işverenin talimatı üzerine kanuna aykırı olarak sadece izin ücretinin ödendiğine sıklıkla rastlanılmaktadır. İş sözleşmesi sona erdikten sonra ise işçi yıllık izin hakkını kullanmadığı gerekçesiyle izin ücretinin tamamını talep etmekte; işveren ise izin ücretinin ödendiği savunmasını yapmaktadır. Yargıtay’ın ise konuya yönelik olarak vermiş olduğu son tarihli kararında, iş ilişkisi devam ederken ödenen yıllık izin ücretini avans olarak nitelendirmiştir. Devamında yapılan yargılamada işçinin hak kazanmış olduğu yıllık ücretli izin hesabının yapılarak ödenen izin ücretinin mahsup edilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Öğretide konuya ilişkin olarak görüş birliği bulunmamaktadır. Bu çalışmada ise uygulamada şekillenen iş ilişkisi devam ederken serbest zaman kullandırılmaksızın verilen yıllık ücretli izin ücretinin nasıl değerlendirilmesi gerektiği, yargılama sırasında yapılacak olan yıllık izin ücreti hesabından mahsup edilmesinin gerekip gerekmediği, hangi durumlarda verilen ücretin avans olarak kabul edilip edilemeyeceği değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Keywords : 4857 Sayılı İş Kanunu, Yıllık Ücretli İzin Hakkı, Yıllık İzin Ücreti, Dinlenme Hakkı, Hukuka veya Ahlaka Aykırı Yapılan Ödemelerin Geri İstenememesi