Türk İnkılâbı ve Sanat Düşüncesi İlişkisi; Türk Tiyatrosu Dergisinde Türk Tarih Tezi İzleri (1933-1944)

Authors : Melih Yiğit

Pages : 206-221

View : 27 | Download : 12

Publication Date : 2017-10-28

Article Type : Research

Abstract :Türk Tiyatrosu dergisi 1930 yılından itibaren Darülbedayi (İstanbul Şehir Tiyatrosu)’in yayın organı olarak yayımlanmaya başlamıştır. Dergi, 1935’teki 85. sayıya kadar Darülbedayi adıyla çıkmıştır. Kökleri 19. Yüzyıl başlarına uzanan Batı tarzı tiyatro geleneğinin mirasçısı olan Darülbedayi 1914 yılında kurulmuştur. Bu gelişme ile tiyatro etkinlikleri kurumsallaşmıştır. Bu dönem aynı zamanda, toplumun bir kısmının erişebildiği İstanbul merkezli bir kültürel dönüşüm dönemidir. Darülbedayi’de 1927’den 1949’a kadar süren birinci M. Ertuğrul döneminde tiyatro, Batı ölçütlerine göre modernleştirilmeye ve yerlileştirilmeye çalışılmıştır. Bu dönem Türkiye’de reform sürecidir. Yeni rejimin hedefleri arasında yer alan kültürel dönüşüm, bir ortak bellek yaratmayı amaçlamıştır. Bu doğrultuda yeni bir tarih tezi oluşturulmuştur. Yeni tarih tezi, sahne sanatları üzerinde etkisini göstermiş, yeni tarih tezi doğrultusunda oyunlar yazılmıştır. 1933-1934 yıllarında M. Ertuğrul bu eğilimde bazı makaleler yazmıştır. Ancak genel olarak, M. Ertuğrul ve Darülbedayi bu konuya mesafeli durmuştur. Bu eğilim daha çok bazı milliyetçi yazarları etkilemiştir. Bu bağlamda, yeni tarih tezi, "milli tiyatro”, "halk tiyatrosu” gibi kavramları beslemiş ve bu eğilimde yazılar dergide yayımlanmıştır. Bu gelişmeler, Türk İnkılâbı sürecinde, modernleşme ve tiyatro düşüncesi üzerinde farklı eğilimlerin oluştuğunu göstermektedir.
Keywords : Türk İnkılâbı, , Darülbedayi, , Tarih Tezi, , Tiyatro, , Sanat