Türk ve Amerikan Hukuklarında Canlandırmama Talimatının (DNR) Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi

Authors : Pelin Çavdar

Pages : 197-239

Doi:10.33432/ybuhukuk.1362406

View : 120 | Download : 351

Publication Date : 2024-01-31

Article Type : Research

Abstract :Amerikan hukukunda hasta kalbi veya solunumu durduğunda kendisine kalp masajı yapılarak (CPR) yeniden canlandırma yapılmamasını (DNR) talep etme hakkına sahiptir. Özellikle kendi geleceğini belirleme hakkı, onurlu yaşama hakkı ve hasta özerkliğine saygı gösterilmesi gibi tıp hukukuna egemen olan temel ilkeler dikkate alınarak hastaya böyle bir imkân tanınmaktadır. Amerika’da hastanın DNR taleplerinin hukuki geçerliliği için aranan şekil eyaletlere göre farklılık göstermektedir. Amerika’da DNR talepleri büyük çoğunlukla hastanın/yasal temsilcinin talebiyle ve tıbbi yararsızlık söz konusu olduğunda düzenlenmektedir. DNR talimatlarının uygun kullanımına yönelik ilkeler de hekim ve hastaya yol gösterici niteliktedir. Türk hukukunda ise, DNR taleplerinin yasal bir geçerliliği bulunmamaktadır ve konu oldukça tartışmalıdır. Doktrinde konu hekimin mesleki özerkliği, hastanın kendi geleceğini belirleme hakkı, hastanın tedaviyi reddetme hakkı ve pasif ötanazi çerçevesinde incelenmektedir. Ancak pasif ötanazi ile sınırının çizilmemesi sebebiyle DNR talimatını uygulayan hekimin hukuki ve cezai sorumluluğu doğabilmektedir. Literatürdeki mevcut araştırmacılar, tıp hukuku ilkeleri ve etiği dikkate alınarak DNR talimatlarına geçerlilik tanınmasının ve Türk hukukunda da yasal bir zemine oturulmasının hekim ve hasta açısından daha uygun olacağı kanaatini taşımaktadırlar.
Keywords : Hasta özerkliği, yeniden canlandırmama talimatı (DNR), kalp masajı (KPR), tıbbi yararsızlık, hastanın talebi, Hastanın kendi geleceğini belirleme hakkı, Tıp etiği