Noterin Hukuki Statüsü ve Hukuki Sorumluluğu Sorunu

Authors : Bahar Erdoğdu Bilgili

Pages : 71-105

Doi:10.33432/ybuhukuk.1181318

View : 13 | Download : 13

Publication Date : 2023-01-29

Article Type : Research

Abstract :Noterin hukuki statüsü belirsizdir. Bu belirsizlik, farklı kanunlarda, özellikle hukuki sorumlulukları tarif edilirken kullanılan kamu görevlisi gibi sayılma ve serbest meslek mensubu sayılma ifadelerinden kaynaklanmaktadır. Noterin hukuki statüsü ile ilgili mevzuatta açık bir hüküm de bulunmamaktadır. Bu belirsizlik noterin hukuki sorumluluğunda da kendini göstermektedir. Sui generis bir hukuki statüye sahip olan noterin sorumluluğu da sui generistir. Noterlerin kusursuz sorumlu oldukları mevzuatta görülmekte ise de kusursuz sorumlulukta var olan kurtuluş kanıtı getirme olanağı noterlere verilmemiştir. Mahkeme kararlarında noterin kusursuz sorumluluğu ifade edilirken ağırlaştırılmış kusursuz sorumluluk kavramı kullanılmaktadır. Bu kavramın kişilerin noterin yaptığı işlemlere güveninin sağlanması amacıyla oluşturulduğu belirtilse de bu sorumluluk kişilerin de zarara uğramasına sebebiyet vermektedir. Diğer yandan kamu hizmeti sunan noterin yaptığı işlemlerin bazıları mahkemelerde ve idarece de yapılmaktadır. Bu durumda idarenin sorumluluğu söz konusudur. İdarenin sorumluluğu ağır bir sorumluluk olarak görülebilir. İdarenin sorumluluğunun ağır olması, idarenin, kamu gücü ayrıcalığına sahip olmasından kaynaklanmaktadır. İdarenin sorumluluğu, hizmet kusuru ve kusursuz sorumluluk bağlamında yargı kararları ile incelendiğinde noterin ağırlaştırılmış kusursuz sorumluluğunun kamu hizmetinin aksamasına sebep olacak nitelikte ağır olduğu görülmektedir. Bu nedenle noterin ağırlaştırılmış kusursuz sorumluluğu mevcut düzenlemedeki ve uygulamadaki haliyle sürdürülebilir olmaktan çıkmıştır. Noterlerin yaptıkları iş dolayısıyla, devlete dava açılması sonrasında kusur oranında rücu mekanizmasının devreye sokulması, zarar gören kişilerin muhatapsız kalmasını önleyecektir. Devlete karşı dava açılması ile kusur oranında rücu mekanizmasının gelmesi, mesleğe kabulden başlayan, mesleğin icrasının her aşamasında devam eden devlet denetimine tabi olan noterlerin, sorumluluğunun da paylaşılmasına imkân sağlanacaktır.
Keywords : Noterin hukuki statüsü, Noterin hukuki sorumluluğu, İdarenin sorumluluğu, Kamu hizmeti, Kusursuz sorumluluk