HÂKİMİN HUKUKU RE’SEN UYGULAMASI İLKESİ VE İSTİNAF İNCELEMESİNİN SEBEBE BAĞLILIĞI

Authors : Murat Atali

Pages : 733-752

Doi:10.33432/ybuhukuk.1143664

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2022-09-12

Article Type : Research

Abstract :Hâkimin hukuku re’sen uygulaması, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 33. maddesi gereğince, hâkime verilmiş bir ödevdir. Kanunda, bu ilkenin yalnızca ilk derece yargılamasıyla sınırlı olarak uygulanması zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu ilkenin kanun yolu aşaması için de geçerli olduğunun kabulü gerekir. Fakat "hâkimin hukuku re’sen uygulaması ilkesi”nin istinaf incelemesi bakımından nasıl yorumlanması gerektiği, izaha muhtaç bir husustur. Zira Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. maddesine göre istinaf incelemesinin, kamu düzenine aykırılık istisnası bir kenara, dilekçede belirtilen hususlarla sınırlı olarak yapılması gerekmektedir. Bu yönüyle söz konusu hükmün, yargılamaya hâkim temel ilkelerden olan hâkimin hukuku re’sen uygulama ilkesini göz ardı ettiğini söylemek mümkündür. Bununla birlikte, istinaf incelemesinden farklı olarak temyiz incelemesinde, temyiz sebeplerine bağlı olmaksızın incelemenin yapılacağını düzenleyen Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 369 hükmü sebebiyle, istinafta ileri sürülmeyen hususların Yargıtay tarafından ele alınıp alınamayacağı sorunu doğmaktadır.
Keywords : İstinaf, hakimin hukuku re’sen uygulaması ilkesi, temyiz, kanun yolu, sebebe bağlılık