Deli Dumrul ve İbrahim Peygamber Hikâyelerinde Alternatif Varlık Alanı Tanımı ve Çağın Alan Problemine Türklere Özgü Bir Teklif

Authors : Imran Gür

Pages : 87-111

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2013-01-01

Article Type : Research

Abstract :Türkler, yeryüzünün işleyişine müdahale eden fakat insana müdahale etmeyen bir yeryüzü modeli­nin mucididirler. Türk medeniyetini oluşturan tüm diğer unsurları etrafında toplayan ve Türklerin en eski yaşama biçimi olan "töre" kavramında sembolleşen bu teklifte, postmodern çağın en önemli meselelerinden biri olan "alan problemi" Türk düşüncesinde özgün bir bakış açısıyla çözümlenmiş­tir. Bu bakış açısının temelinde "yasa" ya da "töre", denilen insanlar arası ilişkileri düzenleyen ka­mu hukuku bulunmaktadır. Yöneten, yönetilen ilişkisinden başlayarak tam bir eşitlik ve düzenin adaletle devamına dayanan yasa, töre , etiği insanlar arası ilişkilerde etkin faktör olarak tanımla­makta ve uygulanmasında toleransı reddetmektedir. Bu etiğin açık göstergesi olan "töre", Türklerin kendilerine özgü inanç, insan ve yaşam ilişkisi modelinden kaynaklanan işlevsel etiktir. Türklerin dışındaki medeniyetlerde insanın kendi doğasına müdahale anlamına gelen, yine bu medeniyetle­rin tamamında sınıf düşüncesini yaratan özsel etiği kamu hukukunun dışında bırakan bu teklif ta­rihte sadece İbrahim'in alan tanımıyla özdeşleşmektedir. Özsel etik, insanın "özsel varlık alanı"nın kamu hukukuna açılması, belirli bir inanç ya da düşünce sisteminin kamusal alanda insanın somut varlığının üstünde ve üzerinde tanımlanmasıyla oluşturulan kamu hukuku modelidir. Tarihte ve bugün sınıf düşüncesini yaratan eşitlik dengesinin, adaletin sağlanmasının mümkün olamadığı bu kamu hukuku modeli Türklerin dışındaki medeniyetlerin hemen tamamında karşımıza çıkmaktadır. Türk medeniyet ve tarihini diğer medeniyetlerin yeryüzü modelinden ayıran özsel etik işlevsel etik ayrımının en iyi örneği Dede Korkut Hikâyeleri arasında yer alan Deli Dumrul hikâyesidir. Deli Dumrul'un özsel alan arayışı ile örtüşen tarihteki diğer örnek ise İbrahim'in özsel alan arayış ve ta­nımını ortaya koyan hikâyesidir. Deli Dumrul ve İbrahim hikâyelerindeki özsel alan işlevsel alan ta­nımıyla insanın varlık alanı problemi insanlığın geçmişten bugüne kadar devam eden yaygın uygu­lamalarının dışında orijinal biçimde ortaya konulmaktadır
Keywords : Özsel etik, İşlevsel etik, varlık alanı problemi, Deli Dumrul, İbrahim