ELEŞTİREL IRK FEMİNİZMİ: KÖKENLER, ANALİTİK KATKILAR VE GÜNCEL ENDİŞELER

Authors : Elif Çağla Yıldız

Pages : 477-504

View : 37 | Download : 46

Publication Date : 2024-03-27

Article Type : Research

Abstract :Bu makale 1990’lı yıllarda gelişen Eleştirel Irk Feminizmini kökenleri, karakteristikleri, öne çıkan analitik araçları ve kimi yakın tarihli gelişmeler karşısındaki tutumuyla birlikte ele almayı amaçlamaktadır. Güncel bir betimleyici çalışma olarak planlanan araştırmada öncelikle Eleştirel Irk Feminizminin Eleştirel Hukuk Çalışmaları, Eleştirel Irk Teorisi ve Feminist Hukuk Teorisi gibi öncü hareketlerle ilişkisi incelenmiştir. Bu hareketlerle ortak yanları ele alındıktan sonra teorinin ortaya çıkmasına gerekçe oluşturan farklı özellikleri ve kesişimsellik ile anti özcülük gibi temel analitik katkıları üzerinde durulmuştur. Öncelikle eleştirel ırk feministlerinin hem Irkçılık Karşıtı Harekete hem de Feminist Hukuk Teorisine getirdikleri özcü eleştiriye temellenen anti özcülük teması ele alınmıştır. Bu bağlamda eleştirel ırk feministlerinin, ezilen özne olarak beyaz olmayan erkeklerin deneyimlerinin öne çıktığı ırkçılık karşıtı söyleme ve temel özne olarak beyaz kadınların deneyimlerinin baz alındığı Feminist Hukuk Teorisine getirdikleri eleştirilere yer verilmiştir. Ardından eleştirel ırk feministlerinin, bu öncü eleştirel yaklaşımların ihmal ettiği beyaz olmayan kadınların özgül deneyimlerini açıklamak için başvurduğu kesişimsellik kavramı üzerinde durulmuştur. Eleştirel Irk Feminizminin önde gelen analitik araçları ele alındıktan sonra yakın tarihli bazı gelişmeler karşısındaki tutumu incelenmiştir. Bu bağlamda, COVID-19 pandemisi, Black Lives Matter Hareketi ve üniversiteye girişlerde pozitif ayrımcılık uygulamasını iptal eden ABD Federal Yüksek Mahkemesi kararı gibi güncel gelişmelere ilişkin Eleştirel Irk Feminizmi analizlerine yer verilmiştir. Böylelikle hukuk biliminde 1970’li yıllarda başlayan eleştirel geleneğin günümüzdeki temsilcilerinden biri olan Eleştirel Irk Feminizminin, genel ve güncel bir tasvirinin ortaya konulması amaçlanmıştır.
Keywords : Eleştirel Irk Feminizmi, kesişimsellik, anti özcülük, Eleştirel Irk Teorisi, Feminist Hukuk Teorisi