TO WHAT EXTENT DOES THE ECTHR PROMOTE AND PROTECT THE RIGHT TO FREEDOM OF RELIGION IN THE CONTEXT OF RELIGIOUS SYMBOLS AT EDUCATIONAL INSTITUTIONS?

Authors : Muhammet Dervis Mete

Pages : 217-254

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2022-03-01

Article Type : Research

Abstract :Bölgesel bir mahkeme olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) temel hakların geliştirilmesine ve korunmasına katkısı yadsınamaz. Ancak bu makale, AİHM’nin eğitim kurumlarında dini semboller açısından inanç hakkını tanıma ve koruma konusunda ne ölçüde başarılı olduğunu araştırmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, belirli dini sembollere yönelik ve dönüm noktası niteliğinde olan birkaç dava üzerinde durulacaktır. Bu noktada akla bazı sorular gelmektedir. Örneğin, Mahkeme izleme ve denetleme rolünü yeterince üstlenebilmiş midir? Kamusal eğitimde, dini konularda devlet tarafsızlığı ne anlama gelmektedir? Mahkeme, farklı bağlamlarda, yani farklı kültür ve dinlerdeki sembollere ilişkin kararlarında tutarlı olmayı başarabilmiş midir? Mahkeme, çelişkili olduğu iddia edilen ve bu nedenle eleştirilen Şahin (başörtüsü) ve Lautsi (haç) kararlarını nasıl uzlaştırabilir? Bu sorulara yanıt verebilmek için, kilometre taşı niteliğindeki bu davaların olgusal ve hukuki arka planına ve ilgili düzenleyici çerçeveye kısaca yer verilecektir. Ardından, Mahkeme'nin temel gerekçeleri -dini sembollerin öğrenciler üzerindeki dini yayma etkisi, cinsiyet eşitsizliği ve hoşgörü meseleleri- kapsamlı bir şekilde analiz edilecektir. Mahkemenin sorunlu yaklaşımlarına ve varsa tutarsız yorumlamalarına da aynı bölümde değinilecektir. Ayrıca, takdir yetkisi doktrini, laiklik ilkesi ve tarafsızlık gibi Mahkemenin kararlarında bolca atıf yaptığı bazı ilke ve doktrinler üzerinde durulacaktır.
Keywords : başörtüsü ve haç, tutarsız yorumlar, din propagandası yapma, cinsiyet eşitliği, hoşgörü, laiklik