Doğrudan Yabancı Yatırımların Yenilenebilir ve Fosil Enerji Tüketimi Üzerindeki Etkileri: Türkiye için Saklı Eşbütünleşme Analizi Bulguları

Authors : Kumru Türköz

Pages : 1-18

Doi:10.19168/jyasar.1141228

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2023-02-03

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada; 1970-2020 döneminde Türkiye’de doğrudan yabancı yatırım girişlerinin yenilenebilir (temiz) ve fosil enerji tüketimi üzerindeki etkileri incelenmektedir. Bu amaçla çalışmada seriler arasındaki uzun dönemli ilişki, Engle-Granger (1987) eşbütünleşme yaklaşımının yanı sıra pozitif ve negatif bileşenler üzerindeki şokları ayrıştırarak dikkate alan Granger ve Yoon (2002) saklı eşbütünleşme yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Ampirik bulgular; Türkiye’de doğrudan yabancı yatırım girişlerinin incelenen dönemde hem yenilenebilir enerji tüketimi üzerinde hem de yenilenebilir enerji tüketiminin pozitif ve negatif bileşenleri üzerinde anlamlı bir etkiye yol açmadığını göstermektedir. Buna karşın doğrudan yabancı yatırım girişleri uzun dönemde fosil yakıt tüketimi üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkiye sahiptir. Bu bulgular; Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı yatırımların temiz enerji tüketimini desteklemek yerine karbon temelli fosil yakıt tüketimini artırdığını ortaya koymaktadır. Dolayısıyla sürdürülebilir çevresel hedeflere ulaşmak için temiz/yenilenebilir enerji tüketimini destekleyecek doğrudan yabancı yatırım girişlerinin eşanlı olarak ekonomi ve çevre politikalarına dâhil edilmesi büyük önem taşımaktadır.
Keywords : Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Fosil Enerji Tüketimi, Granger ve Yoon Saklı Eşbütünleşme Analizi.