Dokunmatik Toplumların Fobileri: Netlessfobi, Nomofobi ve Fomo Kavramları Üzerine Bir İçerik Analizi Çalışması

Authors : Banu Saribay, Gamze Durgun

Pages : 280-294

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2020-03-31

Article Type : Research

Abstract :İletişim ve bilgi teknolojilerinde yaşanan değişimler sayesinde internet ve akıllı telefon kullanımı, yaşamın vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiştir. Yaşanan bu gelişmelerle birlikte bireyler, herhangi bir şeye tıklayarak anında erişebilen dokunmatik toplumların birer üyesi haline gelmişlerdir. Bebeklerden yetişkinlere kadar artık herkesin gündelik ihtiyaçları doğrultusunda teknoloji kullanımı, dijitale ve internete bağlı olma durumunu doğurmuştur. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi kuramında yer alan gereksinimlerin büyük bir çoğunluğu artık sanal ortam üzerinden doyurulmaya çalışılmaktadır. Yemek siparişi vermek, iş aramak, arkadaş edinmek, sosyalleşmek, bilgi edinmek, eğlenmek ve saygınlık elde etmek için internet bazlı dijital ortamlar tercih edilmektedir. Bu sebeple bireyler, her geçen gün gelişen ve değişen bu ağa bağlanmakta ve işlerini adeta görünmeyen bir el vasıtasıyla kolaylaştırmaktadırlar.   Günümüzde bireyler internet teknolojisini, gündelik ihtiyaçların yanı sıra sosyal ağlara bağlanmak için de kullanmaktadır. Sosyal ağlar üzerinde bireyler istedikleri zaman bilgi, video, resim paylaşımı yapabilmekte, arkadaş ve akrabalarını takip edebilmektedirler. Sosyal medyanın sağladığı özgürlük hissi, gözetlemeye (stalk) imkan vermesi, alınan beğeniler adeta bulaşıcı bir enerji etkisiyle bireyleri kontrol etmekte ve sosyal ağa bağlanma durumunu kuvvetlendirmektedir. Ayrıca insanların gelişmeleri kaçırmama, sosyal ya da fenomen olma istekleri ve bazı mekanların takipçi sayısına göre kabul durumları da sosyal ağlara olan ilgi ve talebi arttırmaktadır. Yaşamımızla adeta bir bütün olan internet, akıllı telefon ve sosyal ağ üçlüsünün yoksunluğu ya da bunlardan yoksun kalma fikri insanlarda yeni korkuların oluşmasını sağlamıştır. Bu korkular netlesfobi, nomofobi ve fomo kavramları olarak karşımıza çıkmaktadır. Herhangi bir yerde internetten yoksun olma korkusu netlesfobiyi; bir yerde telefonsuz kalma ya da telefonsuz dışarı çıkma korkusu nomofobiyi ve sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusu ise Fomo (fear of missing out)’yu ifade etmektedir. Bu bağlamda bahsi geçen yeni nesil korkular üzerinde endişe edilmeli mi, bu korkular bağımlılık durumunun bir yansıması mı, bu hususta toplumumuz ne durumda ve en çok kimler risk altında merak konusu oluşturmaktadır. Bu düşünceden hareketle, netlessfobi, nomofobi ve fomo konularının ele alındığı bilimsel çalışmalar incelenerek bir içerik analizi çalışması yapılmıştır.  İncelenen makale ve tezlerde araştırılan konuların eğilimi ne yönde, hangi konularla ilişkileri var, çalışma grupları ve araştırma türleri neler tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada söz konusu kavramlar üzerinde kategorik bilgiler elde ederek, alanda çalışma yapacak olanlara bir kesit sunulması da amaçlanmaktadır.
Keywords : Sosyal Ağlar, FoMO, Nomofobi