Türkiye’de Döviz Kurundaki Değişimlerin İthal Girdi Maliyeti Üzerinden Üretici Fiyatlara Etkisi

Authors : Özcan Karahan, Ali Selçuk Gencür

Pages : 48-65

Doi:10.19168/jyasar.664970

View : 19 | Download : 4

Publication Date : 2020-02-29

Article Type : Research

Abstract :Uluslararası sermaye hareketlerinin hızla artırması ile birlikte döviz kurları gelişmekte olan ülkelerde fiyat seviyesini etkileyen önemli bir faktör haline gelmiştir. Öyle ki, bu süreçte döviz kurundaki dalgalanmalar ithal edilen girdi maliyetleri üzerinde oluşturduğu etkiler yolu ile yurt içi fiyat seviyesinde ciddi istikrarsızlıklara yol açmıştır. Gelişmekte olan ülkelerde üretim sürecinde kullanılan sermaye ve ara mallarının büyük bir kısmı yurt dışından ithal edilmektedir. Böylece kur değişimleri hızla yurt içindeki üretim malları fiyatlarına yansıyarak fiyat istikrarını hedefleyen merkez bankası politikalarının etkinliğini azaltmaktadır. Literatürde kur geçişkenliği sürecine ilişkin yapılan bu tespitler araştırmamız kapsamında Türkiye ekonomisi örneğinden hareketle analiz edilmiştir. Bu çerçevede kur değişimlerinin üretim malı fiyatları üzerinde yarattığı etkiler aylık veriler kullanılarak 2006 ile 2017 yılları arasındaki dönem için incelenmiştir. Ampirik yöntem olarak Etki-Tepki Fonksiyonu (Impulse Response Function) ve Varyans Ayrıştırması (Variance Decomposition) tekniklerini içeren VAR (Vector Autoregression) modeli kullanılmıştır. Sonuçlar, kur değişimlerinin ithal girdi maliyetleri üzerinden üretim malları fiyatlarını etkilediğini göstermiştir. Bu durum Türkiye’de uygulanmakta olan Enflasyon Hedeflemeli Para Politikasının başarısını olumsuz yönde etkileyecek çok önemli riskler yaratmaktadır. Bunun için Türkiye’de para politikası uygulamaları belirlenirken döviz kurundaki değişimleri kontrol edebilecek şekilde tasarlanmasına büyük bir ihtiyaç vardır.
Keywords : Döviz Kuru, Fiyatlar Genel Seviyesi, , VAR Modeli, Türkiye