Investigation of Foreign Trade between Turkey and Member Countries of Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) with Gravity Model

Authors : Hatice Erkekoğlu, Burcu Yilmaz

Pages : 141-151

Doi:10.19168/jyasar.525789

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research

Abstract :Asya ve Pasifik Ekonomik İşbirliği’ne (APEC) üye olan ülkeler dünya dış ticaret akımlarının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. APEC'in günümüzde dış ticaretten aldığı payın büyüklüğü ve ilerleyen yıllarda da uluslararası ticarette sahip olduğu payı arttırma potansiyelinin olması nedeniyle, Türkiye'nin  bu ekonomik gruba üye olan ülkeler ile yaptığı ticaretin, gelecekte daha da önem kazanacağı görülmektedi r. Bu çalışmanın amacı; Türkiye'nin  APEC üyesi 21 ülke ile 1997-2016 yılları arasındaki dış ticaretini hangi faktörlerin etkilediğini, panel veri analizi yöntemi kullanarak ve çekim modelini temel alarak incelemek ve bu süreçte ülkelerin dış ticaretinde meydana gelen değişiklikleri açıklamak ve yorumlamaktır. Bu sayede; Türkiye ve APEC ülkeleri arasındaki uluslararası ticareti etkileyen faktörler belirlenmiş ve değerlendirilmiştir. Çalışmada,  Türkiye ve APEC üyesi ülkelerin toplam dış ticaret hacmi bağımlı değişken olarak;  dış ticaret hacminin GSYİH'ye oranı, ihracat, ithalat, gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) farkı, kişi başına düşen gayrı safi yurtiçi hasıla (KBGSYİH) farkı, nüfus, Linder etkisi, göreceli faktör donanımı, uzaklık ve yüz ölçümü bağımsız değişken olarak; G-20 üyeliği, G-8 üyeliği, OECD (İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) üyeliği, serbest ticaret anlaşmaları ve vize değişkenleri kukla değişken olarak kullanılmıştı r. Kurulan 7 model ile yapılan analizler sonucunda; dış ticaret hacmi / GSYİH, ihracat, ithalat,  Linder etkisi, göreceli faktör donanımı ve G-20 üyeliği değişkenlerinin Türkiye – APEC ülkeleri arasındaki dış ticaret hacmini olumlu yönde etkilediği; GSYİH farkı ve OECD üyeliği ve vize değişkenlerinin ise dış ticaret hacmini olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca; KBGSYİH farkı, uzaklık, nüfus, yüz ölçümü, G-8 üyeliği, kriz, serbest ticaret anlaşmaları değişkenleri ile Türkiye ve APEC ülkeleri arasındaki dış ticaret hacmi değişkeni arasında anlamlı bir ilişkinin bulunmadığı belirlenmiştir.
Keywords : APEC, Türkiye, Uluslararası Ticaret, İthalat, İhracat, Çekim Modeli, Panel Veri Analizi