TÜRKİYE’YE YÖNELİK DIŞ TURİZM TALEBİNİN MLP, RBF VE TDNN YAPAY SİNİR AĞI MİMARİLERİ İLE MODELLENMESİ VE TAHMİNİ: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Authors : Murat Çuhadar

Pages : 5274-5295

Doi:10.19168/jyu.54484

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Other

Abstract :Turizm talebi tahminleri, kamu ve özel sektör temsilcilerinin ileriye yönelik planlama çalışmalarında önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’ye yönelik aylık dış turizm talebinin, Çok Katmanlı İleri Beslemeli (MLP), Radyal Tabanlı Fonksiyon (RBF) ve Zaman Gecikmeli (TDNN) yapay sinir ağı mimarileri ile modellenmesi ve en yüksek tahmin performansı sağlayan model yardımıyla 2013 yılı tahminlerinin üretilmesidir. Çalışmada Türkiye’ye yönelik dış turizm talebinin ölçüsü olarak gelen toplam yabancı turist sayıları alınmış, Ocak 1987 – Aralık 2012 dönemine ait Türkiye’ye gelen aylık yabancı turist sayısı verilerinden yararlanılmıştır. Verilerin yapay sinir ağları ile modellenmesinde, literatürdeki farklı görüşler dikkate alınarak orijinal seri ve mevsimsel ayrıştırma yöntemi ile elde edilen mevsimsel etkilerden arındırılmış seri olmak üzere iki ayrı veri seti kullanılarak oluşturulan farklı yapay sinir ağı mimarilerinin tahmin performansları incelenmiştir. Yapılan çok sayıda deneme sonucunda on iki gecikmeli veri değerleri kullanılarak geliştirilen [4-5-1] mimarisine Yrd. Doç. Dr. Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğirdir MYO Türizm ve Otelcilik Bölümü, muratcuhadar@sdu.edu.tr. sahip MLP modelinin en yüksek doğruluğu sağladığı görülmüş, bu model yardımıyla 2013 yılı için Türkiye’ye yönelik aylık dış turizm talebi tahminleri üretilmiştir.
Keywords : MLP, RBF, TDNN, Yapay Sinir Ağları, Turizm Talebi Tahmini