TEKNOLOJİ BAĞIMLI YAŞAMIN MATEMATİKSEL DESENLERİ-I

Authors : Fevzi Ünlü Esra Dalan Yildirim Şule Ayar, Fevzi Ünlü, Esra Dalan Yildirim, Şule Ayar

Pages : 1443-1454

Doi:10.19168/jyu.11855

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2008-06-01

Article Type : Other

Abstract :Evren her an nano-öncesi, nano, mikro, normal, makro ve makro-ötesi gözler ile gözlemlerimize açıktır. Yaşamımız bu nedenle çevre bağımlıdır. Tıkız, yoğun ve oldukça derin kodlu bilgi; bu çevrede Bilgi Tabanlı Bilgi Nesnesi, BTBN, olarak yer alır. Orada değişik gözlem pencerelerinden algılanan, değişik adlı tık veya tok biçiminde oluşmuş görüntüler çok farklı biçimde tasarımlanır[1]. Bu doğal alt tasarımlardan gözlemlerle elde edilen BTBN bilgilerin biçimsel anlatımı bilim denilen bir dil ile anlatılagelmektedir. Evrenin alt kesimlerinin bilimsel anlatımında değişik tür gözlerle gerçekleştirilen gözlemlerden elde edilen bilgilerin, biçimsel olarak anlatımı çoğu kez matematik dilinde tasarımlanmış desenlerle anlatılmıştır. Matematik yoğun, tıkız ve derin bilgi biçimlerini sürekli gelişen tasarım araçları ile tasarımlar. Bu tasarım gücü ile matematik, evrenin veya doğanın alt kesimlerini ne kadar yoğun olursa olsun, ne kadar karmaşık olursa olsun onu kendine özgü biçimde tasarlayabilen ve anlatabilen araçlarla donatılmış bir biçimsel dildir. Matematik dilini ve onun kodlarını oluşturan farklı desenleri öğrenmeden ve onun üst düzey desen çözümleme tekniklerini algılamadan, matematik anlatım dilinin mevcut olan gücü kolay algılanıp anlatılamaz. Günümüzde, bilim ve teknolojideki ilerlemelere paralel olarak günlük yaşamda da vazgeçilmez olan matematik desenlerinin uygulanmadığı hiçbir teknik alan yoktur. Geçmişten günümüze uzanan uzun bir süreçte tıp, sosyal, siyasal, ekonomi, işletme, yönetim v.b. bilimlerde algılanan farklılaşmış desenler, yeniden yenidenlikli olarak tasarımlanarak matematiksel tık ve tok bazında anlatılagelmiştir. Sadece kâğıt üzerinde tanımı ve örnekleri verilen hemen her matematiksel yapı, fonksiyon ya da bir formül günlük yaşamda doğaya ait bir algılamayı ortaya koyan anlatım biçimidir. Kısaca matematik, insan aklının yarattığı en geniş tasımlama aracıdır.[5] İnsanın var olduğu her yerde vardır. Yaşamın kendisi bile tasımlayan tasımlama modelidir.[6] Her matematik modeli ise matematik dilinin bir kelimesi, bir cümlesi, bir paragrafı vs. olarak karşımıza çıkar. Bugün biçimsel bilgi "0 ve 1” bazında oluşturulmuş içerikli imdizilerin yoğunlaştırılarak bir noktaya gömüldüğü nokta kümeleridir. Bu cebirsel desenleri tanıtılacaktır. Günlük hayatta kullanırken alışkanlık gereği farkında olmadığımız matematik biçimsel dilinin yapıbilim, anlambilim ve kullanımbilim örtümlü topolojik ve cebirsel desenleri verilecektir. Birinci bölümde bilgisayar ağı yapımcılığında yer alan topolojik desenler, ikinci bölümde ise bankacılık sektöründe yer alan cebirsel desenler tanıtılacaktır
Keywords : Küme, topoloji, cebir, blok, tasarım, tasım, uzay, fonksiyon