Impulsive Buying Tendecy: The Role of Cognitive Factors, Personality Traits and Affect

Authors : Hatice Kafadar, Selin Yilmaz

Pages : 127-142

Doi:10.31461/ybpd.1170318

View : 23 | Download : 10

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research

Abstract :Dürtüsel satın alma duygusal ve planlanmamış karar verme davranışı olarak kabul edilmektedir. Bu tür satın alma oranı son yıllarda oldukça arttığından, dürtüsel satın almanın belirleyicilerinin incelenmesi, hangi müdahale programlarının tasarlanması gerektiğini anlamak açısından önemlidir. Bu çalışma ile dürtüsel satın alma eğiliminin bireyin kişilik özellikleri, duygulanım ve bilişsel faktörleri (problem çözme becerileri ve bilişsel esneklik) gibi değişkenler tarafından yordandığı bir model geliştirmek amaçlanmıştır. Toplam 300 genç yetişkin (198 kadın ve 102 erkek) çalışmaya katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 21.29\'dur (SS=2.95). Dürtüsel satın alma eğilimi, kişilik özellikleri, duygulanım, problem çözme becerileri ve bilişsel esneklik değişkenleri sırasıyla Dürtüsel Satın Alma Ölçeği, Davranışsal İnhibisyon/Aktivasyon Sistemi Ölçeği, Pozitif ve Negatif Duygulanım Ölçeği, Problem Çözme Envanteri ve Bilişsel Esneklik Ölçeği ile ölçülmüştür. Sonuçlar özellikle davranışsal aktivasyon sisteminde (ödül sistemi) yer alan kişilik özelliklerinin diğer değişkenlerle bir arada incelendiğinde dürtüsel satın alma eğiliminde önemli bir belirleyici olabileceğine işaret etmektedir. Özetle, yüksek ödül tepkisi dürtüsel satın almayla sonuçlanabilmektedir. Ayrıca, sonuçlar bilişsel faktörlerden ziyade duygusal faktörlerin (pozitif ve negatif duygulanım) dürtüsel satın alma için tetikleyici faktör olabileceğini göstermektedir.
Keywords : Dürtüsel Satın Alma, Problem Çözme, Kişilik, Davranışsal Aktivasyon, Davranışsal İnhibisyon