Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri ve İmam Hatip Lisesi Meslek Dersi Öğretmenlerinin İş Tatmini Düzeyleri

Authors : Irfan Sevinç

Pages : 87-108

Doi:10.32955/neu.ilaf.2022.8.1.06

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research

Abstract :Sosyal bir kurum ve bir sistem olan eğitimin şüphesiz temel unsuru öğretmendir. Çünkü eğitimin niteliği ve kalitesi de büyük ölçüde öğretmenlerin niteliğiyle doğru orantılıdır ve nitelikli eğitim için nitelikli okul, nitelikli okul için nitelikli öğretmen gerekir. Günümüzde öğretmen niteliklerinde aranan yeterliliklerin yanı sıra öğretmenleri ilgilendiren bir başka önemli faktör de iş tatminidir. Çalışanların "işlerinden hoşlanmalarına ilişkin kararlarının ifadesi” ya da "çalışanların işleri ile ilgili tutumları” olarak ifade edilen iş tatmini temelde içsel ve dışsal tatmin olmak üzere iki boyutta incelenmektedir. İçsel tatmin işinde başarı, kabul görme veya takdir görme, görevde yükselme gibi unsurlardan oluşmaktadır. Dışsal tatmin ise kurumun yönetim ve denetim tarzları, çalışma koşulları, sorumlu olduğu idareciler ve yönetimindeki kişilerle ilişkiler ve maaş gibi hususlardan oluşmaktadır. İş tatmin düzeyi, bu hususların, demografik nitelikler diyebileceğimiz cinsiyet, yaş, çalışma süresi ve eğitim düzeyi gibi bileşenlerle bağlantılı şekilde, çalışanlarda gelişen bir algı olarak ortaya çıkmaktadır. İş tatmini her kurum ve her çalışan için önemli olmakla birlikte, toplumun geleceğini inşa eden öğretmenler ve özelde de dinin öğretimini yapan din kültürü ve ahlak bilgisi ve İmam Hatip Lisesi meslek dersi öğretmenleri için daha farklı bir önem arz etmektedir. Çünkü yaptıkları işten yeterince tatmin sağlayamayan DKAB İHL Meslek Dersi öğretmenlerinin; öğretim programında yer alan hususları istenilen düzeyde aktaramaması sonucu öğrencileri öğretim programında yer alan kazanımları edinmeye karşı güdülemede zorluklar yaşayacakları gibi, öğrencilerin, din kültürü ve ahlak bilgisi dersi ile aldıkları bilgi ve becerilerini istendik davranışa dönüştürme oranı azalabilecektir. Bu nedenle din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenleri ve imam hatip lisesi meslek dersi öğretmenlerinin iş tatmin düzeylerinin araştırılması önemli ve araştırmaya değer görülmektedir. Bu çalışmanın amacı Çorum ilinde görev yapan din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenleri ve imam hatip lisesi meslek dersi öğretmenlerinin iş tatmin düzeylerinin demografik niteliklerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterip-göstermediğinin test edilmesidir. Araştırmanın evrenini, Çorum İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi okullarda görev yapan toplam 484 din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni ve imam hatip lisesi meslek dersi öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklem hesaplanması için %5 güven aralığında ve %5 hata payı göz önünde bulundurularak, bu formül esasınca yerine koyulan değerler ile işlem yapıldığında, bu çalışmanın evreni olan 484 birimi temsil edecek olan minimum örneklem sayısı 214 olarak hesaplanmıştır. Araştırma 2022 yılı Mart ayında bu örneklem esas alınarak, Çorum ilinde resmi okullarda görevli 223 din kültürü ve ahlak bilgisi ve İmam hatip lisesi meslek dersi öğretmeninin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Nicel yöntemle yapılan araştırmada ihtiyaç duyulan verilerin katılımcılardan toplanması için nicel veri toplama tekniklerinden anket tekniği kullanılmıştır. İki bölümden oluşan anket formunun birinci bölümünde katılımcı öğretmenlerin demografik niteliklerini belirlemeye yönelik toplam 6 soru (cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu, çalışılan okul türü, mesleki kıdem) yer almaktadır. Katılımcıların iş tatmini seviyesini belirlemek amacıyla da anketin ikinci bölümünde Weiss ve arkadaşları (1967) tarafından geliştirilen ve Baycan (1985) tarafından Türkçeye uyarlanarak güvenirlik ve geçerlik çalışmaları yapılan Minnesota İş Tatmini Ölçeği yer almaktadır. Ölçeğin Cronbach Alfa değeri 0,77’dir. Ölçek içsel ve dışsal iş tatmin olarak iki alt boyut ve toplam 20 maddeden oluşmaktadır. Minnesota İş Tatmini Ölçeği beşli likert tipi bir ölçektir. 1-5 arasında puanlanan ve sırasıyla Hiç memnun değilim, Memnun değilim, Kararsızım, Memnunum, Çok memnunum seçeneklerinden oluşmaktadır. Ölçek sonucunda, bir toplam puan elde edilmekte, puanların yüksek olması iş tatmininin da yüksek olduğunu göstermektedir. Araştırma bulgularına göre örneklemin iş tatmin düzeyi; "hem iç hem de dış tatmin faktörü açısından cinsiyete göre” ve "iç tatmin faktörü açısından görev yaptıkları branşlara göre” istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Buna karşılık "örneklemin iç tatmin ve dış tatmin faktörü açısından iş tatmin düzeylerinin, diğer demografik niteliklerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmadığı” görülmüştür.
Keywords : Din eğitimi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni, İmam Hatip Lisesi Meslek Dersi Öğretmeni, İş Tatmini, Demografik Faktörler