TARİHÎ BİR ŞAHSİYETİN EDEBÎ ESERLERDEKİ İZDÜŞÜMLERİ: KÖSEM SULTANLAR

Authors : Cafer Şen

Pages : 227-235

Doi:10.12780/UUSBD22

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2008-06-02

Article Type : Other

Abstract :Herhangi bir tarihî dönemi konu alan edebî eser, yazıldığı devrin paradigması, ideolojisi ve bakış açısıyla konu edindiği vaka hakkında edinilen malumat ve bilgilere dayanarak, tarihi yeniden yorumlama ve kurmadır. Bu noktada tarihi bir şahsiyet olan Kösem Sultan’ın Türk edebiyatı tarihi içinde edebi eserlerdeki bir hayli fazla ve çeşitli olan görünümleri tarihi konu alan edebi eserler sınıfına girer. Bu eserlerin bilinen en iyi ve eski örneği Şahabeddin Süleyman ve Tahsin Nahid’in müştereken kaleme aldığı Kösem Sultan adlı tarihi piyesidir. II. Meşrutiyet döneminde kaleme alınan bu eser, hem kurgusu hem de mevcut dönemdeki beklentileri karşılayan konusuyla başarılı bir tarihi piyestir; çünkü II. Meşrutiyet döneminde kaleme alınan tarihi piyeslerin büyük bir kısmının konusunu bir önceki dönem olan II. Abdülhamid devrinin baskısı, yolsuzlukları ve jurnalleri oluşturur. Hal böyle olunca da mevcut dönemdeki tarihi piyesler bir edebi eserden beklenen lirizmi ve bireyi yakalayamayan birer hitabet kürsüsü haline gelir. İşte gerek izleyici gerekse okuyucu üzerinde etkisi kısa süren bu tarihi piyeslerin içinde sadece Kösem Sultan ve Selim-i Sâlis beklentileri karşılayacak derecede başarılı bulunduğundan bahsi geçen kitleler üzerinde etkisini uzun süre devam ettirmiştir.
Keywords : II. Meşrutiyet, Kösem Sultan, Şahabeddin Süleyman, Tahsin Nahid