KAYIT DIŞI İSTİHDAMIN SAĞLIK HİZMETLERİ FİNANSMANI ÜZERİNE ETKİLERİ

Authors : Serap Püren

Pages : 580-600

Doi:10.17130/ijmeb.1500425

View : 28 | Download : 22

Publication Date : 2024-10-30

Article Type : Research

Abstract :Kayıt dışı istihdam, Türkiye ekonomisi için önemli ve halâ önüne geçilememiş bir sorundur. Bu sorun bütçe üzerinde olumsuz etkiler yaratmakta ve bu da en başta Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) prim kayıpları nedeniyle finansman açıklarıyla karşı karşıya kalması anlamına gelmektedir. Kayıt dışı istihdamın yol açtığı bu SGK prim kayıpları da sağlık hizmetleri finansmanı üzerinde önemli bir yük oluşturmaktadır. Çalışma, kayıt dışı istihdamın, SGK prim gelirleri açısından uğradığı sigorta prim kaybı boyutunu ortaya koymayı hedeflemiştir. 4/a asgari ücretli çalışanların oluşturduğu SGK prim kayıpları beş yıllık veriler üzerinden Kayıt dışı İstihdam Tahmini Yöntemi ile hesaplanmıştır. 4/a kapsamındaki çalışan için asgari ücret düzeyinde kayıt dışı istihdamın neden olduğu sigorta prim kaybının; 2019 yılında SGK finansman açığının Yaklaşık binde 5’ini karşılarken 2020 yılında yaklaşık binde 3^ünü, 2021 yılında yaklaşık yüzde 11’ini, 2022 yılında yaklaşık yüzde 13,5’ini ve 2023 yılında yaklaşık yüzde 33’ünü karşıladığı ortaya konmuştur. Yıllar itibariyle kayıt dışı istihdamın oluşturduğu prim kayıplarının SGK finansman açıklarını karşılama oranlarının Türkiye’de kayıt dışılığın büyüklüğünü ve sağlık hizmetleri finansmanı açısından önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Sonuç olarak, Türkiye’de kayıt dışı istihdam mücadele edilmesi gereken önemli bir sorundur ve bu sorunun önlenmesine yönelik etkili maliye politikalarına ihtiyaç vardır.
Keywords : Sağlık Finansmanı, , Sağlık Finansman Modelleri, , Kayıt Dışı İstihdam, , Sağlık Ekonomisi