ENERJİ TÜKETİMİ VE BIST 100 ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI

Authors : Çağatay Mirgen, Ali Bayrakdaroğlu

Pages : 131-139

Doi:10.17130/ijmeb.1485293

View : 48 | Download : 49

Publication Date : 2024-10-30

Article Type : Research

Abstract :Enerji tüketimi, özellikle enerji yoğun şirketlerde operasyonel maliyetlerin önemli bir parçasıdır. Enerji tüketimindeki artışlar, şirketlerin maliyetlerinde artışa sebep olmakta ve dolayısıyla işletme kârlılığını etkilemektedir. Bu durum borsada faaliyet gösteren şirketlerin hisse senedi değerlerine de etki edebilecektir. Bu kapsamda çalışmanın amacı enerji tüketimi ile hisse senetleri endeks değeri arasındaki ilişkinin varlığını ortaya koymaktır. BIST 100, Borsa İstanbul’da işlem gören en büyük 100 şirketin hisse senetlerini kapsaması nedeniyle analize dahil edilmiştir. Analiz kapsamında veri seti için zaman aralığı 1986-2021 yıllarını kapsamaktadır. BIST 100 için başlangıç yılı olan 1986 yılı analizde başlangıç yılı kabul edilmiştir. Enerji tüketimi için ise Türkiye’nin kömür, petrol ürünleri, doğal gaz, yenilenebilir kaynaklar ve atıklar, elektrik, ısı ve toplam enerji tüketimleri dikkate alınarak değişkenler arasındaki ilişki Engle-Granger Eşbütünleşme Testi ile analiz edilmiştir. Enerji tüketimleri için Uluslararası Enerji Ajansı (IEA)’nın 2023 yılında yayınlanan son raporunda Türkiye için en son 2021 yılı verilerine ulaşılmaktadır. Bu nedenle analiz veri seti 1986-2021 yılları arasında sınırlandırılmıştır. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre BIST 100’ün bağımlı değişken olduğu modellerde elektrik, doğal gaz ve toplam enerji tüketimi arasında; BIST 100’ün bağımsız değişken olduğu modellerde ise doğal gaz ve toplam enerji tüketimi ile BIST 100 arasında bir eşbütünleşme ilişkisinin varlığına ulaşılmıştır
Keywords : Enerji Tüketimi, BIST 100, Engle-Granger Eşbütünleşme Testi.