TÜRKİYE’DE KİRLİLİK HALE HİPOTEZİ VE EKONOMİK BÜYÜME, EKONOMİK KÜRESELLEŞME VE EKOLOJİK AYAK İZİ BAĞLANTISI: KRLS’DEN KANITLAR

Authors : Oktay Özkan, Mustafa Necati Çoban

Pages : 1049-1068

Doi:10.17130/ijmeb.1143139

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research

Abstract :Sanayi Devrimi ile başlayan süreç ve sonrasında çevresel sürdürülebilirliği tehdit eden gelişmeler ile beraber küresel olarak çevresel bozulma süreci hızlanmıştır. Çevresel bozulma sürecinin özellikle küresel ısınma ve iklim değişikliği ile beraber dünya çapında etkilerini hissettirmesi, çevresel bozulmanın belirleyicilerine yönelik araştırmaların sayısının artmasını sağlamıştır. Bu çalışmada, doğrudan yabancı yatırımlar, ekonomik büyüme ve ekonomik küreselleşmenin çevreye etkisi ve kirlilik hale hipotezinin geçerliliği Türkiye için araştırılmıştır. Bu amaç için, 1970-2018 arasındaki yıllık veriler kullanılarak bir makine öğrenme yöntemi olan KRLS yaklaşımı ile analizler gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda (i) doğrudan yabancı yatırımların ekolojik ayak izi (çevre kalitesi) üzerinde negatif (pozitif) etkisinin olduğu ve dolayısıyla kirlilik hale hipotezinin geçerli olduğu; (ii) ekonomik büyümenin ekolojik ayak izi (çevre kalitesi) üzerinde pozitif (negatif) etkisinin olduğu; (iii) ekonomik küreselleşmenin ekolojik ayak izi (çevre kalitesi) üzerinde negatif (pozitif) etkisinin olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda politika yapıcılara, çevreye olumlu etkileri olduğundan dolayı daha fazla doğrudan yabancı yatırımları Türkiye’ye çekebilecek ve ekonomik küreselleşme sağlayabilecek politikalar geliştirmeleri ve ekonomik büyüme artırılması süreçlerinde daha çevreci politikalar izlemeleri önerilmektedir.
Keywords : Kirlilik Hale Hipotezi, Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Ekonomik Büyüme, Ekonomik Küreselleşme, Ekolojik Ayak İzi, Doğrusal Olmayan ARDL