TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİMLERİN MODERNLEŞMESİNDE TÜRK ANAYASALARININ ROLÜ

Authors : Ahmet Güven

Pages : 14-27

View : 18 | Download : 20

Publication Date : 2023-06-23

Article Type : Research Article

Abstract :Türkiye’de modern manada yerel yönetimlerin ortaya çıkışı tanzimat sonrası döneme rastlamaktadır. Oysa yerel ihtiyaçlar tanzimat öncesi dönemde de klasik kurumlar adı verilen, kadı, vakıf ve lonca teşkilatları tarafından yerel nitelikli ihtiyaçların karşılanması amacıyla kısmen de olsa karşılanmaya çalışılmaktaydı. Batı tarzı bir yerel yönetim yapılanması kuşkusuz Tanzimat sonrası dönemin ürünüdür. Ancak modern anlamda günümüz yerel yönetimlerinin ortaya çıkışı belli bir sürecin sonucudur. Bu süreçte başta ilk Türk Anayasası olan 1876 Kanun-i Esasi, devamında 1921 Anayasası ve cumhuriyet sonrası sırası ile 1924, 1961 ve 1982 Anayasalarının etkisi büyüktür. Modern yerel yönetimlerin temel özellikleri arasında sayabileceğimiz, ayrı bir tüzel kişilik, yerel özerklik, yerel demokrasi gibi kavramları tam anlamıyla ancak cumhuriyet sonrası dönemde söz konusu olabildiği görülmektedir. Ele alınan bu çalışma ülkemizde yerel yönetimlerin modernleşme sürecini, 1876 Kanun-i Esasi’nin kabulünden bu yana çıkarılan anayasalardan hareketle ele alarak bu sürecin gelişiminde ve modern yerel yönetimlerin kökleşmesinde yaşanan hukuksal ve toplumsal gelişmelerden hareketle sürecin haritasının ortaya konması amacını taşımaktadır. Bu amaç dâhinde çalışma literatür taraması üzerinden durum analizi yaparak sürecin kapsamlı bir değerlendirmesine yer verecektir.
Keywords : Yerel Yönetimler, Anayasalar, Yerel Özerklik, Yerel Demokrasi, Modernleşme Çabaları