Temiz Bir Çevrede Yaşama Hakkının Büyükşehirlerde Uygulanması ve Avrupa Birliği\'ne Uyum Açısından Değerlendirilmesi: Manisa Büyükşehir Örneği

Authors : Serra Asena Birol, Ahmet Uçar

Pages : 451-469

Doi:10.33712/mana.1538389

View : 48 | Download : 26

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research

Abstract :Günümüz insanı, modern hukukla elde ettiği çevre hakları çerçevesinde yaşam kalitesini sürekli arttırma eğilimindedir. Ancak sağlıklı, kaliteli bir yaşam için her bireyin çevre hakkı konusunda bilgili olması önemlidir. Bilhassa günümüzde gelişen teknoloji, nüfus artışı, kentleşme ve sanayileşme ile “çevre hakkının” önemi anlaşılmıştır. Dünya’daki ekolojik gelişmeler ele alındığında Avrupa Birliği’nin çevre politikası üzerine yürüttüğü çalışmaların devamlılık arz ettiği görülmektedir. 1970’lerden bu yana Avrupa Birliği Çevre Politikası, çeşitli eylem programları ile uygulanmaktadır. Avrupa Tek Senedi (1987), Maastricht Antlaşması (1993), Amsterdam Antlaşması (1999), Lizbon Antlaşması (2009) ve son olarak Avrupa Yeşil Mutabakatı (2019-2024) bu politikaların en önemlileridir. AB’ye üye olmak isteyen ülkeler bu programlardaki kriterleri sağladığında üye olabilmektedirler. Bu ülkelerden biri olan Türkiye’nin de Avrupa Birliği’ne üyelik müzakerelerinde yürütülen müktesebat uyum süreci incelendiğinde çevre hakkına dair uygulanması gerekli düzenlemelere yer verildiği görülmektedir. Bu düzenlemeler parlamento tarafından oluşturulacak yasalar ve bu yasaları uygulayacak kurumlar üzerinden Türk toplumunun hayatını etkilemeye başlamıştır. Bu hususta bireylerin en çok maruz kaldığı etki ise yerel yönetimlerin uygulamaları olmuştur. Son zamanlarda önemli hale gelen “temiz çevre hakkı” akademik çalışmalarda çok incelenmemiştir. Ancak son 20-30 yılda yaşanan iklim sorunları ve çevre felaketleri sonucunda, son yıllarda ortaya atılan “yeni nesil haklar” kavramı içerisinde temiz çevre hakkı da yer alarak önem kazanmıştır. Bu kapsamda bu çalışmada “temiz çevre hakkı’nın” önce AB ve diğer uluslararası belgelerde nasıl yer aldığı incelenecek, sonrasında Türk mevzuatındaki yeri incelenecektir. Sonrasında Manisa Büyükşehir Belediyesinin sorumluluk alanındaki belediye ve diğer kurum bürokratları ile Manisa Büyükşehir Belediyesinin bu konudaki uygulamalarının AB normlarına uyumu ve temiz çevre konusundaki bilincin ölçülmesine yönelik yarı yapılandırılmış görüşme soruları ile nitel bir araştırma yapılarak Manisa’da AB’ye uyumumun ne kadar sağlandığı araştırılacaktır.
Keywords : Avrupa Birliği, Çevre Hakkı, Çevre Politikası, Temiz Çevre Hakkı, Manisa Büyükşehir Belediyesi