Aile İşletmelerinde Seleflerin ve Haleflerin Yönetim Devir Sürecindeki Beklentilerine ve Karşılaştıkları Zorluklara Yönelik Bir Araştırma

Authors : Gökhan Gürler, Nuri Erarslan

Pages : 234-261

Doi:10.33712/mana.1531397

View : 18 | Download : 26

Publication Date : 2024-09-10

Article Type : Research

Abstract :Aile işletmelerinde yönetimin devri sürecinde selef ve halefin beklentileri ile karşılaştıkları zorlukların tespiti büyük önem taşımaktadır. Ancak, ulusal akademik literatürde aile işletmelerinin yönetim devri süreçlerinde, birinciden ikinci nesile ve ikinciden üçüncü nesile geçişlerde, halef ve seleflerin beklenti ve zorluk algılarını belirlemeye yönelik yeterli sayıda çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca, nesil grupları arasındaki potansiyel farklılıkların ortaya konulması ve bu farklılıkların karşılaştırmalı bir şekilde incelenmesi konusunda da sınırlı sayıda araştırma mevcuttur. Mevcut çalışmalarda genellikle selef veya halef gibi tek bir aktöre odaklanıldığı görülmektedir. Bu boşluğu doldurmayı amaçlayan bu çalışma, aile işletmelerinde yönetim devri sürecinde, birinciden ikinci nesile ve ikinciden üçüncü nesile geçişlerde selef ve haleflerin beklenti ve zorluk algılarını belirlemeyi ve bu algılar arasındaki nesiller arası farklılıkları karşılaştırmayı hedeflemektedir. Çalışmada, kasti örneklem yöntemi kullanılarak 2021 yılı İSO 500/İSO ikinci 500 listesinde olan veya TAİDER üyesi olan dört aile işletmesi örneklem olarak seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak mülakat tekniği tercih edilmiş ve her işletmeden bir halef ve bir selef olmak üzere toplam sekiz kişi ile görüşme yapılmıştır. Elde edilen veriler, yönlendirilmiş içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, aile işletmelerinde yönetim devri sürecinde seleflerin ve haleflerin beklentileri ve zorluk algılarının büyük ölçüde literatürle uyumlu olmadığını ortaya koymuştur. Literatür taramasıyla belirlenen 21 beklenti ve zorluğun yalnızca 7’si literatürle uyum gösterirken, 14’ü literatürden farklı sonuçlar ortaya koymuştur. Yapılan analizler, “işletmelerin kurumsallaşma seviyeleri, faaliyetlerin yazılı olan kurallar ve belirli bir plan çerçevesinde gerçekleştirilmesi, selefler ve halefler arasındaki ilişki düzeyi” gibi faktörlerin, selef ve haleflerin beklenti ve zorluk algılarının şekillenmesinde etkili olduğunu göstermiştir.
Keywords : Yönetim Devir Süreci, Selef, Halef, Beklenti ve Zorluklar, Aile İşletmeleri