Üniversite Özerkliği Üzerine Tarihsel Bir İnceleme

Authors : Fatma Buğday

Pages : 1311-1326

Doi:10.33712/mana.1401064

View : 65 | Download : 82

Publication Date : 2024-01-03

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, bilgi üretimi ve bilginin toplumsallaştırılması için üniversite özerkliğine neden gereksinim duyulduğu hususu incelenmektedir. Makale, nitel araştırma yöntemiyle betimsel olarak incelenmiştir. Çalışmanın amacı, üniversite özerkliğine neden gereksinim duyulduğu ve üniversite kavramını tarihsel gelişim içerisinde analiz etmektir. Üniversitelerin ontolojik olarak Orta Çağ’da Avrupa’da ortaya çıktığı kabul edilmektedir. Üniversite kavramının niteliği ve fonksiyonu ile birlikte yüzyıllar içinde yaşanan dönüşüm ve bu kültürel mirası izlediğimiz 19 yüzyılda ortaya çıkan Humboldt Üniversitesi modeli önem taşımaktadır. Bu model üzerinden akademik özerkliğe vurgu yapılıp modern üniversite çalışmalarına geçiş yapılmıştır. Üniversite özerkliği bilimin kamuya yönelik hizmet ve sorumluluğundan dolayı devlet otoritesi kavramı dışında gelişmiştir. Makalenin mantıksal çerçevesi üç başlıktan oluşmaktadır. Tarihsel gelişim sürecinde, öncelikle Orta Çağ üniversiteleri (birinci kuşak üniversiteler) incelenmiştir. Sonrasında 19. yüzyılda ortaya çıkan Humboldt Üniversitesi modeli (ikinci kuşak üniversiteler) incelenmiştir. Bu model üzerinden akademik özerkliğe vurgu yapılıp modern üniversite çalışmalarına geçiş yapılmıştır. Sonrasında da girişimci üniversiteler (üçüncü kuşak üniversiteler)incelenmiştir. Son bölümde ise üniversite özerkliği akademik özgürlük kavramları uluslararası bildirgeler bütününde tartışılıp analiz edilmiştir.
Keywords : Üniversite, Özerklik, Üniversite Özerkliği, Akademik Özgürlük, Tarihsel İnceleme