Kamu Tüzel Kişiliğinin Ölçütleri Hakkında Değerlendirmeler

Authors : R. Cengiz Derdiman

Pages : 545-573

Doi:10.33712/mana.969142

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research

Abstract :Kamu tüzel kişileri, anayasa, kanun ya da Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle yani kurucu işlemlerle kurulurlar. Bu kuruluşlar bir kısım yetki ve ayrıcalıklara da sahiptirler. Bir kuruluşun Anayasa ya da yukarıdaki kurucu işlemlerden birisi ile açıkça kamu tüzel kişiliği olarak kurulması söz konusu olabilir. Bu durumda bu kuruluş kamu tüzel kişisidir. Bu kuruluşlar kamusal usullere tâbidirler ve organik olarak idare bünyesinde bulunurlar. Bunların özel hukuka tâbi iş ve işlemleri kamu tüzel kişiliği niteliğini değiştirmez. Kamu tüzel kişiliği olduğu belirlenmemiş olan ama kamu hizmetleri yürüten kuruluşlar da vardır. Bunlar kuruluş niteliği itibarıyla kamu tüzel kişisi olsalar da, teşkilâtlanma biçimi ve faaliyetleri açısından özel hukuk tüzel kişisi olarak görülebilirler. Bunların üstlendikleri kamu hizmetlerine bağlı ayrıcalıkları ve yetkileri itibarıyla kamu tüzel kişisiymiş gibi görülmeleri de söz konusudur. Kamu hizmetlerini izin ya da idari sözleşme gibi usullerle üstlenen tüzel kişiler ise hem kuruluşları hem teşkilâtlanmaları ve hem de gördükleri kamu hizmetlerine ilişkin faaliyetleri itibarıyla özel hukuk tüzel kişisidirler. Bunların kamu hizmeti verdikleri 3. kişilerle ilişkilerinde de özel hukuk tüzel kişiliği niteliği değişmemektedir. Ancak bunların kamu hizmetlerine ilişkin olan ve kamu gücü ayrıcalığına dayanan faaliyetleri istisnai olarak kendine özgü bir idari fonksiyon gibi anlaşılabilmektedir.
Keywords : Kurucu İşlemler, İdari Görevler, Kamu Hizmeti, Kamu Tüzel Kişiliği, Kamu Sektörü