Yangın ve Patlama Potansiyeli Olan Tehlikeli Ekipmanların Belirlenmesi: Dow İndeksi

Authors : Merve Ercan Kalkan, Kadriye Oktor, Necmi Özdemir

Pages : 1-7

View : 31 | Download : 23

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Other

Abstract :Büyük endüstriyel kazalar, olma olasılıkları düşük, ancak gerçekleşmeleri halinde etkileri yıkıcı olabilecek olaylardır. Büyük endüstriyel kazalar genellikle yangın, patlama ve toksik yayılım şeklinde meydana gelmektedir. Özellikle yangınlar, taşıdıkları yüksek ısı akısı potansiyeli nedeniyle diğer ekipmanları da etkileyebilmekte ve bu nedenle patlama ve toksik yayılım gibi ikincil ve hatta üçüncül olayların oluşmasına da neden olabilmektedir. Yangın risklerinin proaktif olarak yönetilmesi ise yangın potansiyeli taşıyan ortamların belirlenmesi ile mümkündür. Dow Yangın ve Patlama İndeksi, bu amaçla yaygın olarak kullanılan bir metodolojidir. Yöntem, prosese ilişkin genel ve özel tehlikeleri dikkate alırken, aynı zamanda kimyasal maddelerin doğası gereği taşıdığı sağlık tehlikesi, reaktivite ve yanıcılık gibi unsurları da hesaba katmaktadır. Prosese ilişkin genel tehlikeler birçok prosese uygulanabilecek altı öğeden oluşmaktadır. Bunlar ekzotermik kimyasal reaksiyonlar, endotermik prosesler, malzeme aktarımı ve transferi, kuşatılmış (etrafı çevrili) veya kapalı alanlar, erişim, drenaj ve döküntü kontrolüdür. Yangın ve patlama olaylarının temel nedeni olarak görülen özel proses koşulları ise toksik (zehirli) malzemeler, atmosferik basıncın altında çalışma, alevlenme aralığında veya yakınında çalışma, toz patlamaları, güvenli tahliye basıncı, düşük sıcaklık, alevlenebilir/kararsız madde miktarı, korozyon ve aşınma, sızıntı (bağlantı yerleri ve ambalajlama), ateşli ekipmanların kullanımı, sıcak yağlı ısı değiştirici sistemleri ve döner ekipman kullanımı olarak dikkate alınmıştır. Genel ve özel proses tehlikelerinin metodolojiye uygun olarak hesaplanması ile elde edilen değerler, malzeme faktörü birlikte hesaplanır, böylece yangın ve patlama indeksi değeri nitel ve nicel olarak elde edilir. Bu değer, seçilen proses ekipmanının yangın ve patlama açısından olası risklere karşın önceliklendirilmesinde kullanılır. Bu çalışmada, endüstriyel bir işletmede yangın ve patlama riski taşıyan ekipmanların belirlenmesi amaçlanmıştır. Metodoloji olarak DOW Yangın ve Patlama İndeksi (DOW F&EI)’nden yararlanılmıştır Büyük hasar ve yaralanmalar ile ekonomik kayıplara neden olabilecek yangın ve patlama potansiyeli taşıyan ekipmanların önceden belirlenmesi, yangın risklerinin yönetilmesinde birincil öncelik olacaktır. Ayrıca fabrika tasarımı ve kurulumu aşamasında yangın ve patlama indeksinin hesaplanması halinde, doğuştan güvenli tasarım hedefine ulaşılacaktır.
Keywords : yangın, patlama, risk, Dow indeksi