Guñga Şiir Hareketi Işığında Çağdaş Uygur Şairi Adil Tuniyaz’ın Şiirleri

Authors : Seda Çakir

Pages : 42-51

Doi:10.46400/uygur.752270

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-24

Article Type : Research

Abstract :Yirminci yüzyılın başlarında yaşanan yenileşme hareketlerinin ve siyasi olayların etkisiyle doğan çağdaş Uygur edebiyatında 1980’li yıllarda şiir türünde ‘‘Guñga’’ ya da ‘‘Yeñiçe Şiirler’’ olarak anılan bir şiir hareketi meydana gelir. Uygur edebiyatındaki etkisini yalnızca yirminci yüzyılın son çeyreğinde hissettirebilen bu şiir hareketi, geleneksel Uygur şiirini modernist bir çizgiye taşır ve o zamana değin süregelen gerçeklik algısının sınırlarının aşılmasını sağlar. İnsanın duygu dünyasını ve gerçekliğini bütün yönleriyle ve yeni bir biçimde anlatmayı hedefleyen bu yeni şiir hareketine uyarak kaleme alınan şiirler serbest tarzda yazılmış, anlam kapalılığına dayanan ve konusu baştan sona sembollerle ifade edilen şiirlerdir. Çağdaş Uygur şiirindeki etkisi kısa sürse de çok sayıda şair Guñga şiir hareketine uyarak şiirler kaleme almıştır. Bu çalışmada, söz konusu şairlerden biri olan Adil Tuniyaz’ın hayatı hakkında bilgi verilmiş; şiirleri Guñga hareketi odağında ele alınarak şiir dünyası ortaya konmaya çalışılmıştır. Öncesinde, Guñga şiir hareketinin ortaya çıkış sebeplerini aktarabilmek için çağdaş Uygur edebiyatında şiir türünün gelişimi üzerinde durulmuştur.
Keywords : Çağdaş Uygur Şiiri, Guñga Şiir, Adil Tuniyaz, Gerçeküstücülük, Simgecilik