OSMANLI’DA BATILILAŞMA VE ANTİ-EMPERYAL MUHALEFET KÜLTÜRÜNÜN DOĞUŞU: KULELİ VAKASI ÖRNEĞİ

Authors : Ümüş Dalgali

Pages : 45-66

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2023-01-31

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu zorlu sürecin sona erdirilmesi adına ihtiyaç haline bürünen ve III. Selim döneminden itibaren Batı’dan etkilenerek bir program dahilinde uygulanmaya başlanan batılılaşma hareketleri, karşılaşılan yetersizliklerin yanı sıra büyük bir muhalefeti beraberinde getirmiştir. Bu muhalefet hükümet, ordu ve halk arasında kendini göstermiştir. III. Selim ve II. Mahmut dönemlerinde amaçlanan başarıyı elde edemeyen yeni düzen fikri, Sultan Abdülmecit’in saltanatı sırasında ilan edilen Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı ile beraber farklı bir boyut kazanmıştır. Osmanlı Devleti sınırları içinde yaşayan Müslümanlar ve gayrimüslimlerin hükümete karşı sarf ettikleri eleştirilerin dayanağı haline gelen yeni uygulamalar, muhalif düşüncelerin zaman geçtikçe artmasına yol açmıştır. Özellikle Islahat Fermanı’nın içerdiği yeni hükümler, fermana tepki niteliğinde oluşum gösteren grupların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu çalışmada Fedailer Cemiyeti adıyla bilinen grubun aktif rol oynadığı ve Islahat Fermanı’na karşı ilk defa bir plana bağlı kalınarak gerçekleştirilen Kuleli Vakası incelenmeye çalışılmıştır.
Keywords : Batılılaşma, Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, Muhalefet, Kuleli Vakası