Abdullah Harmancı’nın hışırtı avcısı adlı eserinde kültür aktarımı

Authors : Şahin Şimşek, Funda Bulut

Pages : 37-66

Doi:10.47615/issej.1075328

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research

Abstract :Temel gayesi çocuğa güzellik algısını kazandırmak, onun estetik zevklerini geliştirmek olan çocuk edebiyatı ürünleri, çocuğa içinde yaşadığı toplumun örf, adet, gelenek, görenek ve değerlerini de bir yandan aktarmaktadır. Bu çalışmanın amacı Abdullah Harmancı’nın Hışırtı Avcısı adlı eserindeki kültürel ögeleri tespit etmek, eserde kültür aktarımının nasıl gerçekleştirildiğini ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış, çalışmanın verileri doküman incelemesi tekniği ile elde edilmiş, elde edilen veriler içerik analizi ile yorumlanmıştır. Abdullah Harmancı’nın, Hışırtı Avcısı adlı eserinde, kültürümüzde çok önemli bir yeri olan masal/hikâye anlatıcılığı karşımıza çıkmaktadır. Geniş aile yapısında çocuk, birkaç nesil öncesinin görgü ve deneyimine sahip bir dede, nine, büyük hala, anneanne vb. bir büyüğünden masallar, hikâyeler dinleme imkânına sahip olmakta, kültür ve değer aktarımı bu şekilde yapılmakta iken günümüzün çekirdek ailelerinde çocuklar bundan mahrum kalmaktadırlar. Hışırtı Avcısı eserinde masal/hikâye anlatıcılığı geleneği, Ramiz amcanın başka bir kılığa girerek, beden dilini, sesini en etkili ve ilgi çekici şekilde kullanarak kendi büyüklerinden dinlediği hikâyeleri çocuklara anlatmasıyla yaşatılır. Görsel ve işitsel ögeleri bir arada kullanarak çocuğun hayal gücünü körelten televizyonun kapatılıp onun yerine hikâyeler anlatan bir kişinin heyecanla dinlenmesi, hem çocuğun hayal dünyasına katkı sunmakta hem de nesilleri birbirine yaklaştırmakta, çocuk ile yetişkin arasındaki ilişkileri güçlendirmektedir. Eserde Ramiz amcanın çocuklarla kurduğu ilişkilerde ve onlara anlattığı hikâyelerde sevgi, empati gibi değerlerin altı çizilmekte, komşuluk, yardımseverlik, paylaşma gibi değerlere de değinilmektedir. Eserde, kültür aktarımının dildeki kelimeler vasıtasıyla da yapıldığı görülmektedir. Bugün çok duyulmayan alet, edevat isimleri, ağaç isimleri, çiçek isimleri, oyun-oyuncak isimleri, meslek adları, deyimler de yine dil vasıtasıyla kültür aktarımına örnek teşkil etmektedir.
Keywords : Çocuk edebiyatı, Kültür aktarımı, Abdullah Harmancı, Hışırtı Avcısı