Olumsuz Çocukluk Deneyimleri ve Aleksitimi Arasındaki İlişkide Öz-Şefkat ve Benlik Saygısının Aracı Rolü

Authors : Müge Yukay Yüksel, Esra Yavuz

Pages : 106-135

Doi:10.47994/usbad.1174880

View : 8 | Download : 3

Publication Date : 2023-05-13

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın temel amacı; lise öğrencilerinin olumsuz çocukluk deneyimleri ve aleksitimi düzeyleri arasındaki ilişkide benlik saygısı ve öz-şefkatin aracı rolünün Yapısal Eşitlik Modeli ile incelenmesidir. Ayrıca erken çocukluk dönemi olumsuz yaşantıları, aleksitimi, benlik saygısı ve öz-şefkat kavramları demografik değişkenler açısından da incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde yapılandırılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde örgün eğitim görmekte olan lise öğrencileri; örneklemi ise, farklı sosyo-kültürel ve ekonomik grupların toplandığı düşünülen Üsküdar, Beşiktaş, Kadıköy, Ümraniye ve Sancaktepe ilçeleri ve bu ilçelerdeki okullara devam eden lise öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir ve örneklem grubu, 495’i (%55,6) kadın; 395’i (%44,4) erkek olmak üzere toplam 890 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada; "Çocukluk Deneyimleri Ölçeği”, "Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri”, "Öz-Şefkat Ölçeği Kısa Formu”, "Toronto Aleksitimi Ölçeği” ve "Demografik Bilgi Formu” kullanılarak veri toplanmıştır. Verilerin istatistiksel çözümlemeleri SPSS ve SPSS AMOS programlarında yapılmış, manidarlıklar minimum p<0,05 düzeyinde sınanmıştır. Çalışmada Gruplar t-Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi (ANOVA) sonrasında gruplar arasında anlamlı bir farklılık bulunması durumunda, farkların hangi gruplar arasında gerçekleştiğini belirlemek üzere post- hoc tamamlayıcı analiz teknikleri (Scheffe ve Tamhane) kullanılmıştır. Değişkenler arasında istatiksel açıdan anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını incelemek üzere; Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ve Yapısal Eşitlik Modeli kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, değişkenler arası kurulan modelde olumsuz çocukluk deneyimleri ile aleksitimi arasında benlik saygısı ve öz-şefkatin tam aracılık rolüne sahip olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Olumsuz Erken Çocukluk Deneyimleri, Aleksitimi, Benlik Saygısı, Öz-Şefkat, Yapısal Eşitlik Modeli