Müller Lyer Optik Yanılsama Etkisinin Elbisede Kup Açısından İncelenmesi

Authors : Menekşe Sakarya, Saliha Ağaç

Pages : 494-508

View : 23 | Download : 14

Publication Date : 2017-12-22

Article Type : Research

Abstract :Gözün gördüğü, tek boyutlu uzunluk sembolüne, çizgi denir. Çizgi geometrik karakter bakımından düz çizgi, eğri çizgi ve kırık çizgi olarak üçe ayrılmaktadır. Giysilerde çizgiden, bazen bir elbisenin kesiti veya ana hattı bazen de elbise içindeki açıklığı bölen bir stil çizgisi olarak bahsedilebilir. Giysi tasarımcısı giysideki kup ve benzeri hatları göstermede çizgi öğesini kullanır. Ayrıca çizgi ögesi; düz, verev ve eğri şekillerden modele en uygun olanı tercih edilerek kullanılır. Çizgilerin, giysilerde kullanıldıkları türleşme yoğunluklarına (ölçüye, aralıklara, tonlara, yönlerine) bağlı olarak insanlarda algı değişimleri ortaya çıkardığı bilinmektedir. Çizgi, yükseklik ve genişlik gibi görsel yanılsamalar ile bir figürün daha ince veya daha kalın görünmesini sağlar.  Bu çalışmada görsel sanatlar içinde önemli bir yere sahip olan Gestalt Kuramı ve Optik Yanılsama olgusu ve onu meydana getiren unsurlar içinde yer alan, Müller-Lyer (ok çizgisi) yanılsama biçiminin, giysi üzerinde çizgi oluşturan kuplardan, diyagonal kup etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın amacı beden formunun algılanmasında elbisede kullanılan diyagonal kup etkisinin (Müller-Lyer yanılsama), insanlarda bıraktığı görsel algıyı ortaya koymaktır.  Araştırmada normal boyda 44 beden kadın simülasyonu oluşturulmuş ve üzerine beyaz sıfır yakalı ve kolsuz midi elbise modeli giydirilmiş; bu simulasyon üzerine Müller-Lyer illüzyonunu yansıtan 4 farklı kup görünümü çizilmiştir. Elde edilen modeller, kıyaslama yapmak için, hazırlanan ankete elbisenin kupsuz olan modeli ile yan yana yerleştirilmiştir. Anket çeşitli üniversitelerin fakültelerinde Moda ve Tekstil Tasarımı ve Moda Tasarımı bölümünde okuyan 114 öğrenciye gönüllülük esası ile uygulanmıştır. Araştırmada "Y” çizgisi olarak bilinen modelin kupsuz modele göre boyunun uzun olduğu bel, göğüs ve basen çevresinin ise diğeri ile aynı olduğu; ok çizgisinin uygulandığı modelin basen çevresi, kupsuz modele göre daha geniş algılandığı sonuçlarına ulaşılmıştır. 
Keywords : Müller Lyer Optik Yanılsaması, Görsel Algı, Elbisede Kup Çizgisi, Giysi Tasarımı