Günümüz Sanatında "Atık İnsan" Tanımları

Authors : Fergana Kocadoru Özgör

Pages : 70-79

View : 19 | Download : 6

Publication Date : 2022-03-30

Article Type : Review

Abstract :1980 yılından itibaren artan kontrolsüz kapitalizm ile birlikte toplumlar kamu değerlerini yavaş yavaş yitirmeye başlamışlardır. Kişisel çıkarların öne çıkıp, toplumsal korumaya muhtaç ya da tüketim kültürüne katılmayan insanların yok sayıldığı bu yeni dönem yeni-kapitalist düzen olarak nitelendirilmektedir. Bu dönemde ortaya çıkan "Atık İnsan” veya "Iskarta İnsan” kavramı yurttaşlık yerine tüketici kavramı üzerine temellenmektedir. Sadece gelir değil, dijital ve ekolojik olarak da eşitsizlik toplumun bu kısmında yaygındır. Zenginle fakir arasındaki uçurumun gittikçe arttığı günümüz dünyasında atık insanların sayısı her geçen gün çoğalmaktadır. Atık insan kavramı çeşitlidir: Gözden düşmüş meslek sahipleri, göçmenler, bakıma muhtaçlar, tüketim yapmayanlar, işsizler, dış görünüş olarak toplumsal normlara uymayanlar olarak örnek verilebilir. Toplumların eskiden yasal olarak koruduğu bu insanlar kullan-at ürünlerine hatta doğrudan atık olarak sınıflandırılmaktadırlar. Topluma yük olarak görülen bu insanlar sıkı bir gözetim altına da alınmak istenmektedirler. Günümüz sanatında atık insan sorunsalı sanatçıların ele aldığı bir konu olmuştur. Modern hayatın bir ürünü olan atık insan kavramının güncel sanatta ele alınışı oldukça geniştir. Kirli hava ve kötü bir ekolojik çevrede yaşayan, kimyasal atıklara ve hastalıklara çoğu zaman maruz kalan bu ıskarta insanların bedenleri de standart beden tanımını değiştirmiştir. Günümüz postmodern çağda bu atık insan bedenleri klasik beden imgesini yıkıp öte-insan bedenleri olarak da tanımlanmıştır. Çalışmanın amacı atık insan kavramını sosyolojik olarak irdeleyip günümüz sanatında ele alınışını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda makalenin giriş kısmında atık insan kavramı sosyolojik olarak açıklanıp, daha sonraki başlıkta güncel sanatçıların atık insan kavramı ile ilgili çalışmalarına yer verilecektir.
Keywords : ekonomi, ekoloji, toplum, güncelsanat, atıkinsan