MEKANSAL ERİŞİLEBİLİRLİĞİN ÖTESİNDE ZİHİN FARKLI BİREYLER İÇİN ERİŞİLEBİLİR YAŞAMI TASARLAMAK: İZEV ÖRNEĞİ

Authors : Saadet Aytis

Pages : 505-518

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research

Abstract :Erişilebilirlik kavramı, bireylerin mekanlara, alanlara, araçlara, ürün ve hizmetlere tüm bireyler tarafından kolaylıkla erişilebilmesi ve herkes tarafından ihtiyaçları oranında, istenildiğinde kullanılabilmesi anlamıyla bilinmekte ve çoğunlukla bu sınırlandırılmış haliyle kullanılmaktadır. Oysa erişim zorluğu çekenler için sadece o erişimi nasıl olursa olsun bir şekilde sağlamak değil; kolaylık sağlarken insan psikolojisine saygılı bir tavır içinde, kullanıcıyı rencide etmeden, en doğru şekilde sağlamak önem taşımaktadır. Fiziksel engel sahibi kişiler çerçevesinden bakılarak dar anlamıyla uygulanan erişilebilirlik kavramı, zihinsel engel çerçevesinden ve yaşama dahil olma anlamında da değerlendirilmesi gereken, tüm bireylerin yaşama erişilebilirliğini içeren çok geniş anlamlara sahiptir. Fiziksel mekanlar, araçlar ve hizmetler için idealize edilerek uygulanması gereken erişilebilirlik, zihinsel yönden farklılıklar gösteren bireylerin yaşama dahil olması yönünde de işlerlik kazanmalıdır. Bu, çok yönlü ve detaylı bir kurguyu gerektirmektedir. Toplumsal yapı, kültür ve devlet politikalarının yönlendirmeleri, yaşamın erişilebilir olmasında en önemli aktörler olarak ortaya çıksa da gönüllülük esasına dayanan çalışmalar ve temelinde zihinsel engel sahibi bireylere yönelik projeler geliştiren sivil toplum kuruluşlarının çalışmaları da önemli ölçüde etkilidir. Çalışmada İstanbul Zihinsel Engelliler İçin Eğitim ve Dayanışma Vakfı (İZEV) projeleri yaşama erişilebilirlik kapsamında ele alınmıştır.
Keywords : Erişilebilirlik, Kapsayıcı Tasarım, Engelsiz Tasarım, Fiziksel Engel, Zihinsel Engel, Erişilebilir Yaşam