GELENEKSEL BANKA ÇALIŞANLARININ KATILIM BANKACILIĞI HAKKINDAKİ FARKINDALIK DÜZEYLERİNİN TESPİTİ

Authors : Harun Ayvaz

Pages : 68-92

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research

Abstract :İnsanlık varoluşundan günümüze kadar geçen sürede hayatlarını; avcılık, toplayıcılık ve balıkçılık ile devam ettirmiştir. M.Ö. 5000 ile M.S. 1. yüzyıl arasında yerleşik hayata geçen insanların, alışveriş yaptığı, farklı bölgeleri keşfetmek amacıyla sürekli yer değiştirdiği bilinmektedir. Bu dönemler de değerli eşyaların tapınaklara bırakıldığı tarihi vesikalardan bilinmektedir. Bu sebeple tarihteki ilk bankaların tapınaklar, ilk bankacıların ise din adamları olduğu düşünülmektedir. Ticaretin ilerlemesi ile; farklı bölgelerde bulunan alıcılardan tahsilat yapılması, kıymetli madenlerin naklindeki güçlük ve tehlikeler, kıymetli madenlerin güvenilir yerlerde saklanması, veresiyeyi tercih eden alıcı ile malın bedelini peşin isteyen satıcının aralarının bulunması gibi faktörler, bankacılığın doğmasına etken olmuştur. Konvansiyonel (Geleneksel) bankacılığının modern anlamda ülkemiz topraklarında yaklaşık 170 yıldır yapıldığı bilinmektedir. Bununla beraber 1983 yılından bu yana da İslâmi kural ve kaidelere göre işlem yapan, faizsizlik prensibini benimsemiş katılım bankalarının da çalıştığı bilinmektedir. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde TBB (2021) verilerine göre 48 adet konvansiyonel banka ve 6 adet de katılım bankası bulunmaktadır. Bu bankaların toplam çalışan sayılarının 219.860 kişi olduğu ve bu sayının 16.994 kişisinin ise katılım bankaları çalışanından oluştuğu görülmektedir. Ülkemizde yaşayan nüfusun %99,2’unun Müslüman olduğu düşünüldüğünde İslâm dininin gereklilikleriyle örtüşen banka sayısının azlığı ve personel sayısındaki oranların düşüklüğü görülmektedir. Kişilerin ve kurumların Müslüman nüfus yoğunluğunun neredeyse ülkenin tamamını kapsadığı bir bölgede, katılım bankalarının bu denli az tercih edilmesinin sebeplerinin birçok alt ilişkiye dayandığı düşünülmektedir. Yapılan literatür taramalarında daha çok toplumun farklı kesimlerinin geleneksel bankacılık ve katılım bankacılığına bakış açılarının değerlendirildiği görülmüştür. Bu çalışmada ise konvansiyonel bankacılık çalışanlarının katılım bankacılığına dair genel bakış açıları, bilgi düzeyleri ve İslâmi kurallara göre yönetilen bir bankayla ilgili düşüncelerinin öğrenilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın temelinin ülkemizde yaklaşık 170 yıldır var olan konvansiyonel bankacılık bilgi birikimiyle yetişen kişilerin, katılım bankacılığına bakış açılarının belirlenmesi ve bu kurumlarda oluşan pozitif faydanın (kurumsallık, müşteri beğenileri ve memnuniyeti, tanıtım ve organizasyon vb.) katılım bankacılığı ekosistemine dâhil edilmesinden meydana geldiği söylenebilir.
Keywords : İslâmi Bankacılık, Farkındalık, Geleneksel Bankacılık, Katılım Bankacılığı, Algılar.