ADAY TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLERİNİN "EDEBİYAT ÖĞRETMENİ" KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ METAFOR YOLUYLA ANALİZİ

Authors : Hayrullah Kahya

Pages : 104-117

Doi:10.21733/ibad.343188

View : 32 | Download : 12

Publication Date : 2018-08-31

Article Type : Research

Abstract :Metafor, kişilerin bir olgu ya da kavrama ilişkin algılarını benzetmeler yoluyla ifade etmesi olarak tanımlanabilir. İnsanoğlu eskiden beri özellikle soyut kavramları daha iyi anlayabilmek/anlatabilmek için onları metaforlar yardımıyla ifade eder. Bu yönüyle metaforlar hayatımızda çok önemli bir işleve sahiptirler. Bu çalışmada aday Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin "edebiyat öğretmeni” kavramına ilişkin algıları metafor yoluyla analiz edilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinden aday Türk dili ve edebiyatı öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış açık uçlu soru formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmaya gönüllülük esasına göre katılmış olan katılımcılardan veri toplama formundaki "Edebiyat öğretmeni ...... gibidir/benzer/hatırlatır. Çünkü ……” şeklindeki açık uçlu cümleleri tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yapılarak on bir kategoriye ayrılmıştır: bilgi kaynağı ve/veya sağlayıcısı (n= 30; %30), yol gösterici ve yönlendirici (n= 24; %24), rol model (n=12; %12) , bireysel ve duygusal gelişimi destekleyici (n= 8; %8), üretici (n= 8; %8), değerli bir varlık (n=6; %6), şekillendirici/biçimlendirici (n= 6; %6), süper otorite (n=3; %3), iletişim aracı (n=1; %1), eğlendirici/dinlendirici (n=1; %1), sevgi ve fedakarlık örneği (n=1; %1). Sonuçlara göre katılımcıların %58’i (n=58) öğretmeni geleneksel ( bilgi kaynağı ve/veya sağlayıcısı, yol gösterici ve yönlendirici, rol model, değerli bir varlık, şekillendirici/biçimlendirici, süper otorite, sevgi ve fedakarlık örneği ); %43’ü ise (n= 43) edebiyat öğretmenini çağdaş eğitim yaklaşımlarına uygun özelliklere ( yol gösterici ve yönlendirici, bireysel ve duygusal gelişimi destekleyici, üretici, iletişim aracı, eğlendirici/dinlendirici ) daha uygun rolleriyle algılamışlardır.
Keywords : Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni, öğretmen, metafor, eğitim