Konjenital Adrenal Hiperplazi Vakalarında CYP21A2 Geni Kopya Sayısı Değişimlerinin MLPA Tekniği İle İncelenmesi

Authors : Bakhtiyar Mammadov, Aysel Kalayci Yiğin, Filiz Özdemir, Ahmet Özaydin, Mehmet Seven

Pages : 1-10

Doi:10.38175/phnx.690298

View : 26 | Download : 11

Publication Date : 2020-03-01

Article Type : Research

Abstract :Konjenital adrenal hiperplazi (KAH), adrenal steroid yapımının bozukluğu ile oluşan ve otozomal resesif kalıtım gösteren ailesel hastalıklar grubundandır. Adrenal kortekste kolesterolden kortizol sentezini sağlayan beş enzimden herhangi birinin eksikliği sonucu oluşmaktadır. KAH’ın karakteristik özelliği, kuşkulu genital yapı ve bozulmuş cinsel gelişimdir. KAH’ın en sık nedeni ise 21-hidroksilaz enzim eksikliğidir. 21-hidroksilaz enzim eksikliğine bağlı KAH’ın, ‘klasik’ ve ‘klasik olmayan’ olarak 2 tipi vardır. Klinik tablodaki farklılıklar 21-hidroksilaz genindeki mutasyonların oluşturduğu yapısal ve fonksiyonel değişikliklere bağlıdır. İki steroid 21-hidroksilaz geni (CYP21A2 aktif gen, CYP21P psödogen) 6. kromozomun kısa kolu üzerinde bulunur. Aktif genin defektine neden olan mutasyonlar aktif gen ile psödogenin birbirine çok yakın ve oldukça homolog olmalarından kaynaklanmaktadır. DNA dizisinin intergenik rekombinasyonları sonucunda delesyonlar, duplikasyonlar, gen konversiyonları ve nokta mutasyonlar meydana gelir. CYP21A2’nin psödogeninin bulunması nedeniyle 21-hidroksilaz enzim eksikliğine bağlı gelişen KAH’a sadece CYP21A2 genine yönelik dizi analizi çalışmalarıyla doğru tanı konulmasında çoğu kez aksaklıklar yaşanmaktadır. Çalışmamızda; Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı’na CYP21A2 geni mutasyon analizi için yönlendirilen hastalar klinik ve laboratuvar bulgularıyla tekrar değerlendirilmeye alındı ve dizi analizinde saptanması mümkün olmayan kopya sayısı değişikliklerinin belirlenmesi hedeflendi. Böylece; hastaların tanısını kesinleştirerek, tedavilerinin gecikmeden yapılmasının sağlanması ile birlikte CYP21A2 genine yönelik yapılan mutasyon analizlerinde MLPA yönteminin kolay, nispeten ucuz, hızlı ve güvenilir bir yöntem olduğunun gösterilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya dahil ettiğimiz 28 hastada uygulamış olduğumuz MLPA yöntemiyle, 1 hastada genin büyük kısmını kapsayan homozigot, 2 hastada heterozigot delesyon ve 1 hastada ise heterozigot duplikasyon saptanmıştır.
Keywords : Konjenital adrenal hiperplazi, CYP21A2, CYP21P, MLPA