OKURUN ANLAM ÜRETİMİNDEKİ ROLÜNÜ SORGULAMAK: ALIMLAMA ESTETİĞİ BAĞLAMINDA YEŞİL GECE

Authors : Ahmet Duran Arslan

Pages : 14-26

Doi:10.1501/Trkol_0000000302

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research

Abstract :Reşat Nuri Güntekin’in Yeşil Gece (1928) adlı eseri, bir "polemik roman” olması nedeniyle yazıldığı dönemden günümüze kadar ilgi çekici bir inceleme metni olarak görülmüştür. Zaman içinde romanla ilgili, okur/eleştirmen ile metin arasında kurulan ve karşılıklı etkileşim ilkesine dayanan dinamik ilişki sonucunda, yer yer birbirine yaklaşan yer yer de birbirinden kutuplaşma derecesine varacak şekilde uzaklaşan muhtelif okuma/yorumlama biçimleri doğmuştur. Bilindiği üzere, yazarların kitapları hakkında verdikleri demeçler, yayıncı kuruluşların yayımladıkları eserlere ilişkin tanıtım yazıları ile okurun düşünsel arka planının besleyicisi/belirleyicisi konumundaki dönemin sosyo-kültürel, tarihsel ve ideolojik zemini, okur alımlamasını etkileyen temel unsurlar arasındadır. Bu çalışmada, alımlama sürecini şekillendiren bu etmenlere Yeşil Gece üzerinden değinilerek örneklem olarak seçilen çeşitli yazılar aracılığıyla romanın kronolojik alımlanma haritası çıkarılacaktır. Bu bağlamda Nahid Sırrı Örik’ten Mehmet Kaplan’a, Fethi Naci’den Cahit Kavcar’a uzanacak şekilde birbirinden farklı dünya görüşlerine sahip eleştirmenlerin romanı alımlama şekilleri ortaya konularak bir nevi "eleştirinin eleştirisi” yapılacaktır. Çalışmanın temel teorik dayanağını ise Hans Robert Jauss, Wolfgang Iser ve Stanley Fish’in öncülük ettiği Alımlama Kuramı oluşturacaktır
Keywords : Alımlama Estetiği, Okur-merkezli Eleştiri, Reşat Nuri Güntekin, Yeşil Gece, Roman., Roman, Yeşil Gece