Türk romanında taşra: toplumsal yapılanma, aydınlar ve yabancılaşma

Authors : Zübeyde Şenderin

Pages : 115-136

Doi:10.1501/Trkol_0000000228

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2011-08-01

Article Type : Research

Abstract :Türk romanında özellikle İkinci Meşrutiyet’ten (1908) itibaren verilmeye başlanan ürünler, mekân bağlamında -İstanbul’u aşarak- bilinçli ve nispeten kapsamlı bir yönelimle Anadolu’yu köyü, kasabaları ve küçük kentleriyle malzeme yapmaya başlamıştır. Bu durum, İkinci Meşrutiyet sonrası farklılaşan toplumsal, siyasal atmosfer içinde ön plâna çıkan ve ana akım hâlini alan milliyetçiliğin edebî sahadaki dolaylı bir yansımasıdır. Anadolu insanının hayatına eğilmek şeklinde tezâhür eden bu yönelim, günümüze değin edebiyatımızda değişik boyutlarıyla ele alınmaya devam edilmiştir. Bu konuya odaklanan bazı romanlarda bu tema, taşralı / kentli aydın ve (bireysel kimlik ve toplumsal yapılanma bağlamında) taşralı zihin / uygar zihin çatışması ekseninde ele alınmıştır. Bu çatışma -söz konusu eserlerdezaman zaman, taşraya mahsus mekân ve zihin yapısının yarattığı uyuşukluğun, uygar zihni ele geçirmesi ve kendine benzetmesi ile sonuçlanmaktadır
Keywords : Taşra, aydın, yabancılaşma, mekân, kuşatılmışlık