Juan-juanların çöküşü ve dağılışı

Authors : Enkhbat Avirmed

Pages : 23-29

Doi:10.1501/Trkol_0000000220

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2011-08-01

Article Type : Research

Abstract :Eski Tung-huların soyundan gelen Moğol asıllı Juan-juanlar IV-VI. yüzyıllar arasında Merkezî Asya’da bazı göçebe kavimleri birleştirmek suretiyle bir devlet kurdular. 520 yılında, Anaguey tahta oturduktan sonra, iç kavga ve dışarıdan gelen saldırılar nedeniyle Juan-juan Devleti çöküş emareleri göstermeye başladı. Juanjuanların yıkılması, Merkezî Asya göçebe tarihinin en önemli hadiselerinden biri olarak kabul edilir. Bu devletin yıkılış sebepleri arasında iç kavgalar, Kök Türk ve Kuzey Ch’i hükümetlerinin saldırıları gösterilmektedir Tarihî kaynaklardan anladığımıza göre, Juan-juan halkının çoğu yeni kurulan Kök Türk Devleti’ne boyun eğdi. Ayrıca çöküşten sonra Juan-juanlar küçük aileler hâlinde Kıtan, Hi, Shi-wei, Uygur gibi Moğol ve Türk kabilelerine giderek bunların arasında da yaşamışlar ve zamanla onlara karışmışlardır. Kök Türklere tabi olanların Orkun Kitabelerinde Otuz Tatar ve Tokuz Tatarlar şeklinde zikredildiğini düşünüyoruz. Shi-wei topraklarına kaçıp orada yerleşenlerin ise Meng-wu Shiweiler olduğunu sanıyoruz. Juan-juan Devleti’nin nihayet bulmasıyla adlarının tamamen ortadan kalkması, bize bu ismin bir siyasi birliği ifade ettiğini göstermektedir.
Keywords : Juan-juanlar, Moğollar, Kök Türkler