Su Riskinin Önlenmesinde Kentsel Peyzaj Tasarımının Rolü

Authors : Sarıyya Rahımbaylı, Sümeyye Kahraman, Erkan Polat

Pages : 23-38

View : 38 | Download : 40

Publication Date : 2024-05-22

Article Type : Other

Abstract :Kuraklık ve sel, son yirmi yılda, iklim krizinin en yıkıcı hidrolojik spektrumun iki uç noktası olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu iki uç nokta yirmi birinci yüzyılın başlarından itibaren yaklaşık 600 milyar dolar zarara yol açmış, 3,5 milyar insanı etkilemiş, büyük ölçekte maddi ve manevi kayıplara neden olmuştur. Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli’nin son yayınlanan raporlarına göre iklim değişikliği kaynaklı hidrolojik döngüdeki değişiklikler daha güçlü olacak, daha uzun süreli kuraklıklara ve sellere yol açacaktır. Gelecekte afetleri yönetebilmek için küresel, ulusal ve yerel düzeylerde detaylı çalışmalar ve toplantılar yapılmaktadır. Genel çerçeveden bakıldığında ana dinamikler olarak değerlendirilen doğal afetler ve bunlara sebep olan (küresel kentleşme, ekolojik krizler, vb. gibi) konular birçok disiplinler arası çalışmalarla önlenebilmektedir; bilimsel bilgi, ekolojik ve bütüncül bakış açısı, esnek/dirençli altyapı oluşturulması, zamana ve fiziksel duruma göre uyarlanabilen yöntemler bütünüyle yaşanan krizleri ve afet etkilerini en aza indirme yönündedir. Afetlerin önlenmesinde kentsel peyzaj tasarımının önemli bir yeri vardır. Kentsel peyzaj tasarımında temel amaç; tasarım ilkeleri doğrultusunda, çalışma alanına ilişkin mümkün olan en iyi mekânsal kompozisyonun ortaya konulmasıdır. Peyzaj tasarımı, sosyal, toplumsal, ekolojik hizmetlerin ve günlük deneyimlerle yaban hayatı arasındaki geçişin katmanlarını oluşturmaktadır. Aynı zamanda insan yaşamlarının bulunduğu kültürel ve doğal alanlarda oluşan tahribatın ve zarar görmüş ekosistem parçalarının onarımında etkili rol oynamaktadır. Bu onarımda afetlerin yoğunlaştığı yerleşimlerde oluşan/oluşacak tahribatın önlenmesinde veya tahribat sonrası yenilemede kentsel peyzaj çözümlemeleri etkilidir. Özellikle iklim krizinin en büyük sorunlarından biri olan su riskinin azaltılmasında önemli çözümlemeler sunmaktadır; sünger kentlerdeki peyzaj tasarımları, sel baskınlarını önlemede konumlandırılan teknolojik çözümlemeler, sel suyunu temizleyen ve emebilen geçirgen malzemeler, kentsel alanlarda kurakçıl peyzaj tasarımının benimsenmesi vb. Bu çalışmanın amacı, modern teknolojik çözümlemeler çerçevesinde, literatürde su riskini önlemede kullanılan kentsel peyzaj tasarım örneklerini incelenerek, bunların su riskini önlemedeki rolünü ortaya koymaktır.
Keywords : Peyzaj, kentsel peyzaj, su riski, afet, iklim krizi