Arazi Kullanımı ve Toprak Özelliklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla İncelenmesi: Türkiye-Manisa İli Sarıgöl İlçesi Ölçeğinde Bir Analiz

Authors : Gülay İydir, Mehmet Ali Özdemir

Pages : 250-259

Doi:10.19159/tutad.1494454

View : 80 | Download : 63

Publication Date : 2024-08-28

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada; Türkiye’nin Ege Bölgesi’nde yer alan Manisa iline bağlı Sarıgöl ilçesinin, Coğrafi Bilgi Sistemleri araçları yardımıyla toprak ve arazi kullanımının ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, (Mülga) Toprak Su Genel Müdürlüğü verileri sayısallaştırılarak ArcMap 3.1 programı vasıtasıyla alansal ve oransal dağılış haritaları ile istatistiki veriler elde edilmiştir. Çalışma sahasının yüz ölçümü 431.525 km2 olup, Ege Bölgesi’nde 4 ilin kesişme noktasında yer almaktadır. Yükseltisi 170 ile 1338 metreler arasında değişen Sarıgöl ilçesinin toplam arazi varlığının % 21.58’inde eğim değeri % 0-2 arasında iken, düşük eğimli araziler genellikle Sarıgöl ve Afşar Ovaları’nda yer almakta, bu alanlarda yoğun olarak tarım yapılmaktadır. İlçe toprak grupları kireçsiz kahverengi orman toprakları (202.2 km2), alüvyal topraklar (102.2 km2), kireçsiz kahverengi topraklar (96.8 km2), kolüvyal (19.5 km2) ve rendzinalardır (7 km2). Şiddetli ve çok şiddetli düzeylerde meydana gelen erozyon 281.81 km2 alanda görülmekte, bu durum ise çalışma sahasında arazi varlığının % 65’inin toprak kaynaklarını kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu göstermektedir. Nitekim toplam arazi varlığının 282.796 km2’sinde toprak derinliği 50 cm’den daha azdır. Erozyon etkisinin diğer yamaç tiplerine göre daha yavaş cereyan ettiği içbükey yamaçlar 200.788 km2 (% 46), düz yapılı alanlar 154.142 km2 ve dışbükey yamaçlar 76.595 km2 alanda görülmektedir. İlçe toplam arazi varlığının % 48’inde tarım yapılmaktadır. Diğer kullanım alanlarına bakıldığında ise; orman % 29, fundalık alan % 18, mera % 3, yerleşim alanları ve ırmak taşkın yatakları % 2 oranında yer kaplamaktadır. İlçe arazisinin I., II., III. ve IV. sınıf arazileri 147.076 km2 ile % 35 orana sahipken, V., VI., VII. ve VIII. sınıf araziler 278.398 km2 alan ile arazi varlığının % 65’ine tekabül etmektedir.
Keywords : Toprak, arazi, coğrafi bilgi sistemleri, Sarıgöl, erozyon