Geleceği Geçmişte Aramak: 20. Yüzyıl Mısır Tarih Yazıcılığında Kadim Köken Teması

Authors : Hilal Livaoğlu Mengüç

Pages : 197-224

Doi:10.26513/tocd.630760

View : 31 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research

Abstract :20. yüzyılın ilk çeyreğ inde, M ısır’ın mutlak bağımsızlığına gittiğ i d üşünülen bir yolda, geleceğe yönelik umutları pekiştirmek amacıyla eski Mısır’ın parlak tarihinin idealize edilmesiyle sonuçlanan bazı fikir akımları ortaya çıkmıştır . 19. Yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan ve M ısır Milliyetçiliğ i ya da Mısırcılık düşüncesinin ilkelerini esas alan fakat bu anti-s ömürgeci söyleme bir miktar hümanizm de ekleyen antik mirasçılardan bazıları, çeşitli gazetelerde kaleme aldıkları makalelerde kendilerini "Firavuncu” olarak nitelendirecek kadar ileri gitmişlerdir. Firavuncular, Kadim Mısır medeniyetini dünya medeniyetlerinin kaynağı olarak görmüş ve M ısır halkına görkemli geçmiş iyle gurur duymas ını salık vermiş lerdir. Antik d önem Mısır’ın Mısırlılar tarafından yönetildiğ i yegane d önem olarak idealize edilmiş ve modern M ısırlılar yüksek bir medeniyetin mirasını devralmış bir halk olarak nitelendirilmişlerdir. Ülkenin Firavunlar döneminde bilim ve sanat alanlarında kat ettiğ i mesafe, Orta çağ M ısır’ının "sin(diril)miş li ğ i ” ile karşıl aşt ırılmış ve yeniden "önce Mısırlı” olmak, Mısırlılara yegane çıkar yol olarak sunulmuş tur. Mısır tarih yazıcılığındaki kadim köken vurgusu, 1930’ların ikinci yarısından itibaren popülerliğini yitirmiş ancak 1960’larda ve 1990’larda antik Mısır’a yönelik ilgilini artmasıyla 1920’lerdeki kadar yoğun olmasa da yeniden popülerlik kazanmıştır. Bu çalışmada, 20. Yüzyılda M ısır’ın sek üler  e ğ ilimli entelekt üelleri arasında geniş bi çimde işlenen kadim köken temasının nasıl gelişti ğ i, hangi tarihî-k ültürel dayanaklardan hareketle oluştu ğ u, M ısır’ın önde gelen ayd ınları tarafından gerek dönemin önemli basın organları gerekse telif eserlerde serdedilen görüş leri, kadim köken temasının Mısır tarih, kültür ve edebiy at ına yönelik ne tür okumalara temel teş kil etti ğ i gibi hususlar irdelenmeye çalışılmıştır.
Keywords : Tarih, Bölgesel milliyetçilik, Milli kimlik, Mısırcılık, Antik Mısır