Körfez’de Suudi Arabistan-İran İşbirliği Üzerinden ABD’nin Güvenlik Politikası: "Çifte Sütun" Politikası

Authors : Hafiz Mammadov

Pages : 171-198

Doi:10.26513/tocd.309830

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2017-12-29

Article Type : Research

Abstract :İkinci Dünya Savaşından sonra Ortadoğu’da uzun süre varolan İngiltere’nin etkisi bölgede azalmaya başlamıştı. İngiliz hükümeti, özellikle ekonomik kriz gibi bazı nedenlerden dolayı 1960'ların sonlarına doğru Basra Körfezi'nden çekilme kararı aldı. Kimilerine göre vicdani bir süreçin sonucu olan bu çekilme, Körfez’de ciddi bir güç boşluğunu da beraberinde getirmiş oldu. Körfez’e inmeyi planlayan Sovyetler Birliği’nin bu boşluğu dolduracağından endişe-lenen ABD yönetimi, Körfez’de iki önemli güç olan İran ve Suudi Arabistan’ı Sovyet ve Komünist tehditine karşı işbirliğine teşvik etti. Bu işbirliği ve güvenlik politikası bölgede "Çifte Sütun” politikası adı altında uygulamaya kondu.  Başkan Nixon döneminde uygu-lamaya konulan bu güvenlik politikası, Nixon Doktrininin bir parçası olarak bölge ülkelerine silah satmak yoluyla güvenliklerini sağlamayı amaçlıyordu. "Çifte Sütun” politikası Başkan Ford ve Başkan Carter döneminde de devam ettirilmiş, fakat İran İslam Devrimi ile son bulmuştur. Bu çalışmada "Çifte Sütun” politikasına giden süreç, Başkan Nixon’un dış politika algısı ve "Çifte Sütun” politikasının uygulanması ele alınacaktır. Ayrıca bu politikanın güçlü aktörü olan İran’ın Körfez güvenliğinde oynadığı rol, "Çifte Sütun” politikasında yaşanan kırılmalar, Başkan Ford ve Başkan Carter döneminde bu politikanın işleyişi ve silah satışları da incelenecektir.
Keywords : Körfez Güvenliği, İran, Suudi Arabistan, Çifte Sütun Politikası, ABD, Silah Satışı