The Role of Social Media in the Transition from a Sustainable Environment to Decent Work: The Case of Street Collectors in Turkey

Authors : Safure Cantürk

Pages : 104-119

Doi:10.17829/turcom.1019638

View : 23 | Download : 9

Publication Date : 2022-04-29

Article Type : Research

Abstract :İklim değişikliği ile mücadele kapsamında gelişmekte olan ülkelerde, sürdürülebilir kalkınma modelinin olmazsa olmazı olarak yürütülen geri dönüşüm uygulamaları, atık toplama ve sokak toplayıcılığı konusunu gündeme taşımıştır. Kaynağından ayrıştırmanın yapılamadığı Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde, sokak toplayıcılığı geri dönüşüm sektörünün kilit aktörü haline gelmiştir. Bu araştırmada, geri dönüşebilen atıkların ekonomik değer kazanmasının, sokak toplayıcılarının, toplumsal statüsünü ve insana yakışır iş ortamına geçişlerini nasıl etkilediği ve aynı zamanda bu değişimde medyanın fonksiyonu sorgulanmaktadır. Makalede literatür ve mevzuat taramasından sonra İstanbul’da yerel yönetimlerin, sokak toplayıcılarına yönelik polis baskını yaptığı 3 Ekim 2021 tarihinden, konunun gündemde kaldığı 30 Ekim 2021 tarihleri arasındaki ilgili sosyal medya paylaşımlarına içerik analizi uygulanmıştır. Sonuçta, iklim değişikliğine bağlı küresel ölçekte toplumsal çevre farkındalığının artması ile birlikte ulusal düzeyde yapılan mevzuat düzenlemeleri, atıkların ekonomik değer kazanması sağlamıştır. Örgütlenen sokak toplayıcılarının, yerel yönetimlerin baskısında seçtikleri temsilcileri aracılığıyla haklarını savunmaları ve mağduriyetlerini kamuya duyurmaları, sosyal medyada toplumsal olarak ses getirmiş, ayrıca konu siyasilerin ve iktidarın da gündemine girmiştir. Buna bağlı olarak geçmişte, toplumda, yoksullukla doğrudan ilişkilendirilen sokak toplayıcılarına ilişkin ‘kirli’, ‘suçlu’, ‘yoksul’ algısının yerini ‘çevreyi koruyan’, ‘ekmeğini kazanan emekçi’ ‘sıfır atık paydaşı’ algısı almıştır. Analiz, sosyal medya mecrası olan Twitter kullanıcılarının, sokak toplayıcılarını destekleyen ve polis baskınını olumsuz gören paylaşımlarının oranının yüzde 79 olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan, polis baskınını ‘kamusal düzenin sağlanması’ için gerekli gören kullanıcıların oranı ise sadece yüzde 2’dir. Sonuç olarak iklim değişikliği ile mücadele kapsamında yürütülen sürdürülebilir çevre politikaları, sokak toplayıcılarının ekonomik durumunu iyileştirerek, örgütlenmelerini ve insana yakışır iş ortamlarının iyileşmesini olumlu yönde etkilemiştir. Bu gelişmeler, sokak toplayıcılarının medyada görünürlükleri artırmasını ve toplumsal algılarını pozitif yönde değişmesini etkilemiştir.
Keywords : geri dönüşüm, atık, sokak toplayıcıları, insana yakışır iş, sosyal medya