Yerli Çocuk Çizgi Filmlerinde İdeolojik Bir Söylem Olarak Yaşlılık: TRT Çocuk Örneği

Authors : Burcu Dabak Özdemir, Ürün Yildiran Önk

Pages : 161-185

Doi:10.17829/turcom.804333

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research

Abstract :Çizgi filmlerdeki yaşlı temsili, yaşlılığın ideolojik ve toplumsal iktidar ilişkileri içindeki konumuna dair ipuçları taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, genç nesillere nasıl bir yaşlılık algısı aktarılacağı noktasında önemli bir işlevi olan televizyondaki yerli çocuk çizgi filmlerinde yaşlıların temsil biçimlerini incelemektir. Çocuk kanalları arasında yüksek izlenme oranı ve yerli yapıma ağırlık vermesi nedeniyle TRT Çocuk kanalı tercih edilmiştir. Yaşlı karakterlerin anlatıdaki işlevi ve sosyal ilişkilerdeki konumu bağlamında Maysa ve Bulut (aileden geniş bir grubun üyesi), Rafadan Tayfa (mahallenin yaşlısı) ve Kardeşim Ozi (aile bireyi) adlı çizgi filmler örneklem olarak seçilmiştir. Bu çizgi filmlerdeki yaşlı karakterler yaşlılık kuramları çerçevesinde niteliksel içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Geleneksel yaşamın anlatıldığı Maysa ve Bulut çizgi filminde yaşlı karakterlerin çocuklarla kurduğu olumlu ilişkiyle yeni muhafazakârlığın geleneğe yaptığı vurguyu kuvvetlendirdiği; 1980’leri konu alan Rafadan Tayfa’da olumsuzdan olumluya dönüşen ilişkiler aracılığıyla yaşlılığın neo-liberal mahalle yaşamında yeniden keşfedildiği; günümüz modern aile yaşamının konu edildiği Kardeşim Ozi çizgi filminde ise çevresiyle kurduğu yetersiz ilişkiyle karakterize olan yaşlı karakterin muhafazakârlık ve neo-liberal ekonomi arasında kalan melez bir yapı sergilediği görülmektedir. Bu bağlamda farklı sosyal örgütlenmeler çerçevesinde sunulmasına karşın yerli çizgi filmlerde önerilen yaşlı temsili ve çocuk-yaşlı ilişkisi Türkiye’nin içinde bulunduğu yeni muhafazakârlığın kültürel alanda ürettiği söylemleriyle örtüşmektedir.
Keywords : yaşlı, yaşlılık, çocuk, çizgifilm, televizyon, temsil