Kış Uykusu’nu Kant ve Nietzsche Etiği Çerçevesinde Düşünmek

Authors : Hatice Sevgi Zengin

Pages : 49-76

Doi:10.17829/turcom.471042

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research

Abstract :  Bu makalede Kant’ın ödev ahlakı ile Nietzsche’nin efendi/köle ahlakı anlayışı, felsefenin mutluluk, kötülük sorunsalı bağlamında tartışılarak Nuri Bilge Ceylan’ın 2014 Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülüne layık görülen Kış Uykusu filminin ahlak felsefesi açısından analizi yapılmaya çalışılmıştır. Sinema felsefenin yürüttüğü entelektüel tartışmaların görsel sunumuyla izleyicisini düşündürür. Sinemada estetik olarak sunulanlar etik sorgulamanın önünü açar. Bu makalenin amacı felsefi altyapı ile film analizi yaparak sinema ile etik ilişkisini göstermektir. Sinema içinden ahlaki sorular sorularak estetik rejimin içinden ahlaki rejim okunmaya çalışılmıştır. Metinde ödev ahlakı sorunsalının Kantçı teorik çerçevesi çizilmiştir. Kış Uykusu ’nda öne çıkan figürlerin ‘iyi’ ve ‘yardımsever’ davranışları Kantçı ödev ahlakı kriterlerine göre analiz edilerek bu davranışların evrensel ahlak düzenine uygunluğu çözümlenmiştir. Kış Uykusu ’ndaki felsefi tartışmalar ve sorular üzerinden diyalogların yan anlamları ile düz anlamlarına bakılarak söylem analizi yapılmıştır. Sonuç olarak bu soruların cevapları, Kantçı ödev ahlakı teorisinde, Nietzsche’nin efendi/ köle ahlakı ayrımında, Adorno’nun Kant ile Nietzsche’ye getirdiği bu alandaki eleştirilerde ve Heidegger’in düşünme üzerine yürüttüğü felsefede bulunmuştur. Kantçı ideal ahlak ilkelerine aykırı durumlar, Nietzsche’nin kuramıyla açıklanabilmektedir. Nietzsche Kant’taki değişmez etik ilkelerin normatif temelini geçersizleştirir. Dolayısıyla ‘güç istenci’ne uygun bencilce davranışlar açıklanmış olur. Nietzsche’nin efendi/ köle ahlakı teorisiyle açıklanabilen eğilimler Kantçı doğal hukukun ‘iyi’ kavramını da tartışmaya açmıştır. Bu makalede Kant ile Nietzsche’nin karşılaştırmalı değerlendirilmesiyle, Kış Uykusu filmi felsefi çözümleme yöntemiyle analiz edilmiştir. 
Keywords : Ödev Ahlakı, Kötülük, Kış Uykusu, Efendi ve Köle Ahlakı, Mutluluk