Çerkes Sürgünü Hikayelerinde Kimliğin İnşası

Authors : Zeynep Aksoy

Pages : 62-76

Doi:10.17829/turcom.459552

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research

Abstract :On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında sona eren Kafkas-Rus Savaşları’nın sonucunda bir milyondan  fazla Çerkes Osmanlı İmparatorluğu topraklarına göç etmek zorunda kalmıştır. Bugün Türkiye’de iki  buçuk milyona yakın Çerkes yaşamaktadır. Çerkes toplumu için sözlü olarak nesilden nesle aktarılan 1864  Büyük Sürgünü ile ilgili mit, masal ve kahramanlık hikayeleri gibi tüm anlatıların oldukça önemli bir yeri  vardır. Bu çalışma, Çerkes sürgünü ile ilgili ilk kuşaklar tarafından anlatılan hikayeleri kültürel travma  ve diasporik kimlik kavramları çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın kapsamını  Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı (Kaf-Dav) tarafından 2014 yılında yayımlanan Tarihi Anılar  ve Öyküler adlı kitapta yer alan yedi adet hikaye oluşturmaktadır. Tematik analiz yönteminin kullanıldığı  çalışma, incelenen hikayelerde sürgün travmasının "yenilgi ve çaresizlik”, "insan ve tabiat”, "Xabze-Çerkes  gelenekleri” ve "Çerkes dili” olarak belirlenen dört ana tema etrafında kurulduğunu göstermektedir. Sürgün  travması Çerkes diasporik kimliğinin kurucu unsuru durumundadır ve kimliğin sürdürülmesi için ortak  temalar etrafında tekrar edilmektedir. Bu bağlamda makale, kültürel travmanın hikayelerde yaşatılması  yoluyla Çerkes diasporik kimliğinin inşa edilmesini ve sürdürülmesini ele almaktadır.
Keywords : Çerkes Sürgünü, sürgün travması, kültürel travma, diasporik kimlik, kolektif bellek