Milli Mücadele Ruhunun Toplumsal Harekete Dönüşümü: Telgraf Hareketi

Authors : Gülcan Işik

Pages : 125-148

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2018-06-01

Article Type : Research

Abstract :İzmir’in 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunanlılar tarafından işgal edilmesi, Türk milletinin hafızasında derin izler bırakan ve Türk Kurtuluş Savaşı’nın dönüm noktalarından birini teşkil eden önemli bir olaydır. Nitekim Mondros Mütarekesi’nden sonra başlayan işgaller içinde Türk milletinin en çok tepki gösterdiği hadise İzmir’in işgali olmuştur. Dolayısıyla Kurtuluş Savaşı’nda milletin direnme gücünü harekete geçiren, İzmir’in işgalidir denilebilir. Özellikle de bu tarihten sonra Batı Anadolu’daki şehir ve kasabalardan başlamak üzere, ülkenin hemen her tarafında işgali protesto eden mitingler düzenlenmiş ve yurdun dört bir yanından vilayet, köy ve kasabalardan ilgili makamlara işgali protesto eden telgraflar çekilmiştir. Böylece tüm yurtta telgraflar aracılığıyla başlayan bir toplumsal hareketlenme ortaya çıkmıştır. Çalışmanın konusunu teşkil eden bu telgraflar, İstanbul’a (Padişaha, Sadarete, Dahiliye ve Hariciye Nezaretlerine ve İstanbul’daki İtilaf Devletleri temsilcilerine) çekilmiştir. Günümüz toplumsal hareket çalışmalarına, milli tarihimiz içerisinde çok önemli bir dönüm noktası olan İzmir’in işgali ve protesto hareketlerinin analizini kazandırmak amacıyla tasarlanan bu çalışmayla hem alanda var olan örneklere tarihi bir olayın yeniden okuması kazandırılacak hem de kolektif hareketlerin Türkiye tarihine ilişkin somut veriler sunulacaktır. Bu doğrultuda, 14 vilayetten çekilen telgrafların içerik analizi yöntemiyle incelendiği çalışmada, telgraflarda ortaya çıkan ruhun, Milli Mücadele hareketinin de başlatıcısı olduğu varsayılmaktadır. İnceleme sonunda, hem işgalin Türk milleti üzerindeki etkisi hem de yurdun dört bir yanında aynı tepkiyi veren kolektif bir ruhun varlığı ortaya çıkmıştır.
Keywords : İzmir’in İşgali, Toplumsal Hareket, Telgraf Hareketi, Milli Mücadele